Görünmeyen tehlike: Visseral yağlanma / ‘Zayıf olmanız sizi korumaz’
Vücudun derinlerinde, iç organların etrafında biriken visseral yağ, uzun vadede önemli sıhhat problemlerine yol açabiliyor. Metabolizmayı olumsuz etkileyen bu yağlanma çeşidi, kalp hastalıklarından diyabete hatta kimi kanser cinslerine kadar birçok risk faktörünü beraberinde getiriyor. Uzmanlar visseral yağlanmayı denetim altına almak için ömür şekli değişikliklerinin kaçınılmaz olduğunu vurguluyor. Pekala, bu tehlikeli yağlanma nasıl oluşuyor? Hangi hastalıklara yol açıyor ve nasıl denetim altına alınabilir? Tüm sorularımızı endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Berçem Ayçiçek yanıtladı.
NEDİR?
‘Hareketsizlik ve gerilimle beslenir’
“Visseral yağ, deri altındaki yağdan farklı olarak iç organların etrafında biriken ve metabolik olarak etkin bir yağ cinsidir. Karaciğer, bağırsaklar, pankreas ve böbrekler üzere hayati organları çevreleyen bu yağ dokusu, bedende iltihaplanmayı arttırarak hormon istikrarını ve insülin metabolizmasını olumsuz etkileyebiliyor. Yüksek kalorili beslenme, hareketsizlik, kronik gerilim ve hormonal değişimler visseral yağlanmayı arttıran esas faktörler ortasında sayılabilir.”
HANGİ PROBLEMLERE YOL AÇAR?
‘İnme, kanser riskini arttırır, depresyona sebep olabilir’
“Visseral yağ, insülin sinyal yollarını bozarak, hücrelerin insüline cevabını azaltarak insülin direnci ve hasebiyle tip 2 diyabetin gelişmesi, kalp krizi ve inme riskini arttırır. Yağ dokusundan salınan kimi protein yapıdaki unsurların, damar işlevlerini bozarak kan basıncını yükselttiği biliniyor. Artan visseral yağ, kolon, göğüs ve pankreas kanseri riskini de yükseltebiliyor. Ayrıyeten visseral yağlanmanın karaciğer yağlanması, uyku apnesi ve depresyon üzere rahatsızlıklara neden olduğu da bilimsel olarak gösterilmiştir.”
GENETİK MİDİR?
‘Doğuştan gelebilir, çocukluk beslenmesi etkileyebilir’
“Bazı bireyler, genetik olarak karın bölgesinde yağlanmaya daha yatkındır. Lakin çevresel faktörler (beslenme ve fizikî aktivite) bu süreci direkt etkileyen kıymetli bir başka etkendir. Epigenetik tesir (özellikle gebelik ve erken çocukluk periyodunda edinilen sıhhatsiz beslenme alışkanlıklarının genler üzerindeki olumsuz değiştirici etkisi) visseral yağlanmayı arttırabilecek genetik sistemlerden bir başkasıdır. Yüksek şekerli ve işlenmiş endüstriyel besinlerle beslenen çocuklarda ileriki yaşlarda visseral yağlanma ve ergenlik periyoduyla birlikte metabolik hastalık riski artıyor. Ayrıyeten fizikî aktivitenin düşük olduğu bir çocukluk periyodu, yağ hücre sayısının artmasına neden olarak yetişkinlikte visseral yağlanma eğilimini arttırabilir.”
İLACI, TEDAVİSİ VAR MI?
‘İşlenmiş besinlerden kaçının’
“Visseral yağ ölçümü fakat bir doktor tarafından yapılabilir, bunun için bir uzmana danışmalısınız. Günümüzde visseral yağlanmayı direkt gaye alan spesifik bir ilaç yok. En tesirli gayret biçimiyse düşük glisemik indeksli beslenme dediğimiz rafine karbonhidratlardan, früktoz ve işlenmiş/endüstriyel besinlerden kaçınmak ve kâfi lif alımıyla omega 3-6 yağ istikrarını korumak. Ayrıyeten kronik gerilim kortizol düzeylerini arttırarak yağ depolamayı tetikleyebilir. Bu bakımdan, tabiat yürüyüşleri, yoga, meditasyon üzere performanslar bu ziyanlı döngüyü kırabilir. Kâfi ve kaliteli uyku almak ve gerilim idaresi tekniklerine başvurmak da aktif bir diğer yaklaşımdır.”
Görünüşe aldanmamalı
“Genetik yatkınlık, gerilim, hormonal dengesizlikler ve düşük fizikî aktivite üzere faktörler, düşük yağ oranına sahip bireylerde bile visseral yağın birikmesine yol açabilir, münasebetiyle diyabet ve kalp hastalıkları açısından risk altında olabilir. Bu nedenle yalnızca beden tartısına bakarak sıhhat durumu değerlendirilmemelidir.”
