Dünya çapındaki çatışma ve savaş iklimi nükleer silahlanma yarışını tetikleyebilir: Dünyadaki nükleer cephaneliklerin durumu
İsrail, nükleer silah geliştirdiği savıyla İran’a saldırdı. ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer programını sona erdirmek için ABD savaş uçaklarının ülkedeki nükleer tesisleri vurabileceğini lisana getirdi. Tahran, programının nükleer silah geliştirmeyi amaçlamadığını savunurken, G7 ülkeleri İran’ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini vurgulayan bir açıklama yayımladı.
İngiltere ve Almanya, 2025’in birinci aylarında “Rus tehdidinden korunmak için” peş peşe silahlanma programları başlatmıştı. Programların büyük kısmının 2030’a kadar tamamlanacağı duyurulmuştu. Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nden (SIPRI) uzmanlar, giderek artan tansiyonlar nedeniyle global çapta yeni bir nükleer silahlanma yarışının başlayabileceğini bildirdi.
SIPRI analistlerine nazaran, nükleer silahların sayısında önemli bir artış gözlemlenmese de nükleer başlıkları modernize etme uğraşları sürat kazandı. Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin, 2024 yılında nükleer cephaneliklerine farklı özelliklerde savaş başlıkları ekledi. Pekala hangi ülkenin kaç nükleer başlığı bulunuyor? Nükleer silahların ülkelere nazaran dağılımı nasıl?
Son nükleer bomba testi, 2017 yılında Kuzey Kore tarafından gerçekleştirilmişti. Güney Kore, Kuzey Kore’nin yıkıcı tesiri yüksek bir “hidrojen bombası” test ettiğini öne sürmüştü.
DÜNYANIN NÜKLEER CEPHANELİĞİ
Atom Bilimcileri Federasyonu’nun Dünya Nükleer Kuvvetlerinin Durumu 2025 raporunda, dünya genelinde dokuz ülke nükleer silah bulundurduğu kaydedildi. Raporda; Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Fransa, Birleşik Krallık, Pakistan, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore’nin toplamda 12 bin 331 nükleer savaş başlığına sahip olduğu belirtildi. Bu ülkelerin askeri envanterlerinde etkin olarak kullanıma hazır 9 bin 600’den fazla nükleer silah bulunuyor.
Soğuk Savaş devrindeki 70 bin savaş başlığına kıyasla kıymetli bir azalma görülse de, uzmanlar önümüzdeki on yılda nükleer cephaneliklerin artabileceği ihtarını yaptı. Günümüzdeki nükleer silahların teknolojik olarak çok daha gelişmiş olduğuna dikkat çeken uzmanlar, “bomba”nın eskisinden çok daha tesirli olduğunu vurguladı.
NÜKLEER SİLAHLARIN DAĞILIMI
Rusya, 5 bin 500’ün üzerinde nükleer savaş başlığı ile listenin başında yer alıyor. Amerika Birleşik Devletleri ise 5 bin 44 silahla Rusya’yı takip ediyor. ABD’nin nükleer silahlarının bir kısmı çeşitli Avrupa ülkelerine konuşlandırılmış durumda. Bu iki ülkenin toplam nükleer gücü, dünyadaki tüm nükleer silahların yaklaşık yüzde 90’ını oluşturuyor.
Kuzey Kore ve İsrail’in nükleer stoklarına ait kesin bilgiler bulunmuyor. Atom Bilimcileri Federasyonu, Kuzey Kore’nin 40-50 ortasında nükleer silah üretebilecek kapasitede olduğu, İsrail’in ise yaklaşık 90 savaş başlığı bulunduğu iddiasını paylaştı. İsrail’in 200 adet nükleer savaş başlığı üretebilecek ölçüde materyal stokladığı da düşünülüyor.
TEK BOMBA BİLE GERİ DÖNÜLEMEZ FELAKETE YOL AÇABİLİR
Nobel Barış Mükafatı sahibi International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (Uluslararası Nükleer Silahların Yasaklanması Kampanyası – ICAN) kümesi, tek bir nükleer savaş başlığının dahi yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesine ve geri dönülemez çevresel hasara yol açabileceğini belirtti. Örneğin yaklaşık 8 milyon kişinin yaşadığı New York kentine atılacak bir nükleer bombanın 583 bin 160 kişinin vefatına neden olabileceği hesaplanıyor. ICAN, günümüzdeki nükleer silahların birçoklarının, Hiroşima’ya atılan bombadan katbekat güçlü olduğunun altını çizdi.
TAKTİKSEL NÜKLEER SİLAH TEHLİKESİ
Amerikan Bilim İnsanları Federasyonu, Rusya’nın 1912, ABD’nin ise 200 taktik nükleer silah bulundurduğunu iddia ediyor. Taktik nükleer silahlar, nükleer başlıklar kadar yıkıcı tesiri olmayan, gerekli görülmesi durumunda cephe sınırlarına yakın yerlerde ya da sonlu operasyon bölgelerinde kullanılması için geliştirildi. Bu silahlar bugüne kadar hiç kullanılmadı. Buna rağmen Rusya Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dmitri Medvedev, gerekli görmesi halinde Ukrayna’ya karşı taktik nükleer silahlar kullanılabileceğini lisana getirmişti.
“Stratejik” olarak sınıflandırılmayan bu silahlar bazen “düşük verimli” olarak tanımlansa da, 300 kilotona kadar patlayıcı güce ulaşabiliyor. Bu sayı, Hiroşima’ya atılan atom bombasının yaklaşık 20 katı bir yıkım gücüne karşılık geliyor. Uzmanlar, taktik nükleer silahların bile büyük çaplı yıkıma yol açabileceği konusunda uyarıyor.
