Zelzele sonrası en büyük tehditlerden biri yangın riski! Erken ikaz sistemleri hayati ehemmiyete sahip
Erken ihtar sistemlerinin önemi
Dünyada 6 ülkede hala kullanılmakta olan erken ihtar sisteminin ülkemizde de konutlar dahil yaygınlaştırılması gerekiyor. Bu formda kazanılan vakit diliminde; konutlarda doğalgaz vanasından gaz kesilebilir, ana giriş kapıları ve yangın merdivenlerine açılan kapıları açılır, ayakkabı giyilir ve sarsıntı çantası alınabilir.
Depremden sonra yangın nerelerde çıkabilir?
Deprem sonrasında yangın çıkma riski en çok doğalgaz sızıntısı ve patlamaları, elektrik kısa devreleri, kimyasal husus sızıntıları, araç yangınları ve ısıtma sistemlerinden kaynaklanabiliyor. Sarsıntı sırasında boru çizgilerinin kırılması nedeniyle gaz sızıntısı yaşanabiliyor, İGDAŞ üzere kurumların zelzele algılama sistemiyle ana vanaları kapattığı bilinse de bina içinde gaz akışını otomatik kesebilecek sistemlerin kurulması gerekiyor. Aksi halde, bina içinde sızan gaz bir kıvılcımla patlama ve yangına neden olabilir.
Elektrikli araç yangınlarının söndürülmesi son derece zor
Elektrik kısa devreleri; bina ve trafolarda meydana gelen hasarlar kısa devreye, bu da yangına yol açabilir. Kimyasal unsur sızıntıları; sanayi bölgelerindeki yanıcı ve patlayıcı hususların devrilmesi yahut sızması önemli yangın riskleri oluşturur. Araç yangınları; zelzele sırasında çarpışan araçlar ya da devrilen elektrikli araçlar yangına neden olabilir. Elektrikli araç yangınlarının söndürülmesi ise son derece zordur. Isıtma sistemleri; şofben, kombi, soba yahut LPG tüpleri üzere sistemler devrilerek yangın çıkmasına neden olabilir.
Nasıl bir senaryo ile karşılaşabiliriz?
Deprem sonrası birinci saatlerde birçok yerde gaz sızıntılarının yaşanabilir. Elektriklerin kesilmesiyle birlikte devreye giren jeneratörler kıvılcım oluşturma riskini artırıyor.
Enkaz altındaki gaz sınırlarından sızan doğalgazın bir kıvılcımla patlaması, geniş alanlarda yangınlara neden olabilir. Ağır yapılaşmış bölgelerde tıpkı anda birden fazla yangın çıkması, itfaiyenin olay yerine ulaşmasını zorlaştırabilir. Olağan şartlarda 7 dakikada müdahale edebilen takımlar, zelzele sonrası yıkım nedeniyle erişim sağlayamayabilir. Bu da yangınların büyüyerek felakete dönüşmesine yol açabilir.
Yangın riskine karşı alınması gereken önlemler
— Konut ve iş yerlerine otomatik gaz kesici vanalar takılmalı.
— Elektrik ve doğalgaz tesisatları sistemli olarak denetlenmeli.
— Sanayi tesisleri için ayrıntılı acil durum planları hazırlanmalı.
— İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İGDAŞ üzere kurumların süratli gaz kesme sistemleri tertipli olarak test edilmeli ve yaygınlaştırılmalı.
— Mahalle bazında toplanma alanlarında yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalı.
— Yangın tatbikatları ile halk bilinçlendirilmeli.
Yangın anında yapılması gerekenler:
— Gaz kokusu alınıyorsa kıvılcım yaratacak hareketlerden kaçınılmalı (anahtar açmak, telefon kullanmak üzere…).
— Bina süratli ve tertipli formda terk edilmeli.
— Doğalgaz vanası ve elektrik sigortası kapatılmalı.
— Küçük yangınlara yangın tüpü ile müdahale edilmeli, büyük yangınlarda itfaiyeye haber verilip uzaklaşılmalı.
— Toplanma alanına ulaşılmalı ve bilgiler yetkililerle paylaşılmalı.
Yangın riskine karşı öneriler
Her konutta yangın tüpü ve yangın battaniyesi bulundurulmalı, nasıl kullanılacağı öğrenilmeli. Zelzele çantasında el feneri, düdük, çakmak ve küçük bir yangın battaniyesi yer almalı. Aile içinde acil durumda yapılacaklar planlanmalı. Mahallelerde istekli afet grupları oluşturulmalı.
