Uyutmuyoruz bayıltıyoruz! Gece sık sık uyanıyorsa sebebi bu olabilir
1. Her bebeğin/çocuğun uyku alışkanlıkları farklı mı? Bu hususta genel bir hakikat var mı?
Elbette. Nasıl ki hiçbirimiz insan olarak birbirimizin birebiri değilsek, bebeklerimizde birebir değil. Her birinin gereksinimlerine, duyusal profillerine ve mizaçlarına nazaran uyku alışkanlıkları değişir. Lakin sağlıklı uyku alışkanlıkları konusunda genel bir gerçek vardır.
Yani bir bebekten beklediğimiz sağlıklı bir uykuya dalma hali ve sağlıklı uyku şartları vardır. Ancak bebeğin sağlıklı uykulara kavuşması için, her bebeğin özelinde izlenecek yollar değişiklik gösterir.
2. Eski bir gelenek olan bebeği ayakta sallayarak uyutma bebek için neden ziyanlı?
Ayakta sallama ile aslında bebeği çoklukla / bilhassa yüksek süratte sallama ile/ uyutmuyoruz bayıltıyoruz. Birebir vakitte bebek uykuya ayakta sallama yani takviye ile geçtiği için muhtemelen uyku kalitesi bozulacak ve gece sık uyanmalar yaşanacaktır.
Bu sebeple ayakta sallama istemediğimiz uyutma yollarından biri. Ama nadiren de olsa ayakta sallandığı halde, tüm gece kesintisiz uyuyan bebekler vardır. Şayet düşük süratte sallıyorsak ve uyku kalitesi bozulmamışsa, aile bu durumdan mutlu ise ısrarla çıkarılmasına gerek yoktur.
3. Aynı halde kundaklamanın da uykuya geçişi kolaylaştıran sistemlerden biri olduğunu söyleyen uzmanlar var. Kundaklama hakikaten işe yarıyor mu yoksa ziyanlı mı?
Bilhassa birinci 3 ayda; sonradan gelen 3.trimestr dediğimiz anne rahmi hasreti vardır. Bebekler anne rahminde sarmalanmış ve sıkışık bir halde bulunurlar. Dünyaya geldikten sonra bebek kendini boşlukta ve vücudu dağılıyormuş üzere hisseder.
Bu sebeple kundaklamak bilhassa birinci 3 ay; uykuya geçişi ve bebeğin sakinleştirilmesinde yardımcı tekniklerden biridir. Burada hakikat kundaklama elbette çok değerli. Kalça çıkığına sebep olmamak ismine, bebeğin kalçası ve bacakları hür olmalıdır.
4. Bebekleri uykuya alıştırmak için ebeveynler hangi teknikleri denemeli?
İşte bu gerçek bildiğimiz yanlışlardan. Hepimiz anne rahminden beri esasen uyumayı biliyoruz. Uyumak nefes almak üzere, bilhassa uykuya dalmayı öğretmek diye bir şey kelam konusu değil.
Nasıl ki hiçbirimiz uykuya geçerken artık beynimi kapatayım, vücudum gevşesin uyuyayım demiyorsak, bebekler içinde bu durum kelam hususudur. Bu durumda ebeveynler olarak bizim tek vazifemiz bebeğimizi sakin tutmak olmalıdır. Zira sakinlik olmadan uyku olmaz. Yani asıl sıkıntımız bebeğimizi nasıl sakinleştireceğimizi bulmaktır.
5. Uykuya dalmayı kolaylaştıran rutinler neler?
Bebeğin ayına nazaran elbette rutinler değişebilir. Lakin kesinlikle uyku öncesi bir rutin yapılmasını öneriyorum. Rutin dediğimiz aslında bebeği gevşetecek uykuya hazırlayacak, her vakit emsal sırada yapılan basamaklardır. Banyo şayet bebeğinizi gevşetiyorsa rutinde olması uygun bir fikirdir.
Ancak kimi bebekler banyodan sonra çok uyarılırlar ve o vakte kadar biriken uyku banyo ile açılabilir. Şayet bebeğiniz banyoda memnun oluyor çıkarken ağlıyorsa ve bilhassa banyonun onu ekstra gevşettiğini gözlemlemiyorsanız banyonun rutinde olması yanlıştır. Masaj her vakit sevdiğimiz rutin basamaklarından biridir. Hem inançlı bağlanmayı arttırır hem de bebeği rahatlatır. Lakin nadiren kimi bebekler temastan hoşlanmazlar.
Eğer bebeğiniz temastan hoşlanmıyorsa ve her masaj sırasında ağlıyorsa yeniden masaj rutinde olmamalıdır. Klasik bir rutin olarak ise; herkese yeterli geceler demek, uyku odasında perdeleri kapatmak, tahminen bir kitap okumak yahut masal anlatmak, daha küçük bir ayda ise kucağınızda hafif sakin dans etmek dolaşmakta rutin içinde sayılabilir.
6. Beyaz gürültünün uykuya tesiri üzerine tesiri var mı?
Beyaz gürültü birinci 3-4 ayda, anne rahmi sesine benzediği için bebeklerin uykuya dalışını kolaylaştırır. Lakin 3. Aydan sonra bu tesirini artık yavaş yavaş kaybeder. Beyaz gürültünün 4. Aydan sonra tek tesiri etraf seslerini izole etmektir.
Bağımlılık yaratma mümkünlüğü düşük olduğu için ve etraf seslerinden bebeği izole ettiği için, şayet konutunuz çok sesli ile ve ya bebeğiniz sese hassas ise kullanılabilir. Onun dışında 4. Aydan sonra uykuya geçişi kolaylaştırmak üzere bir tesiri yoktur.
7. Her ağladığında kucağa almak uyku tertibini bozar mı? Bebeklerin kendi kendine uykuya dalmasını nasıl destekleyebiliriz?
Hayır. Bebeklerin kucaklanmaya gereksinimi var. Burada tabi ki daima kucakta olmaktan bahsetmiyorum. Her seyin olduğu üzere bu durum da da istikrar değerli. 5 aydan büyük bir bebeğin uyanık kaldığı müddetin en azından %70ini oyun halında geçirmesi gerekir.. kalan vakit diliminde kucaklaşmada hiçbir sorun yoktur.
Bebeklerin birinci 4.5 ay ebevynlerine muhtaçlıkları vardır ve şayet bir bebek kendi kendine uykuya dalmak istemiyor ebevynın kucağında olmak istiyorsa bunda bir sorun yoktur. 4.5 aydan sonra artık yavaş yavaş, bebeği ağlamaya bırakmadan, mutlaka işverenin bebek olduğu bir süreçle yanlış alışkanlıktan bebeği uzaklaştırmak gerekir.
8. Uyku eğitimi bebekler için ziyanlı mıdır?
Evet. Klasik uyku eğitimi diye bahsettiğimiz, bebekleri ağlamaya bıraktığımız tekniklerin tamamı inançlı bağlanmayı bozabilir. Zira bu şekil eğitimlerde bebeğe söylediğimiz sey sudur; ben senin uyku vaktinde ihtiyaçlarınla ilgilenmem.. yani bebek birinci birkaç gün ağlasa da çaresizlikle artık gereksiniminin karşılanmayacağını öğrenip ağlamayı bırakır.
Ancak klasik uyku eğitimi methodları haricinde de uykuyu düzenlemek mümkün. Bebeğinizin mizacına, alışkanlıklarına bakarak, yanlış alıslanlıklarından onun yanında olarak, öperek okşayarak uzaklaştırmakta çok mümkün. Klasik uyku eğitimleri üzere 3-5 günde tahlil sağlamaz tabi kii. Zira bebekte bu alışkanlıklar bir günde oluşmadı. En azından 3-4 hafta boyunca bu husus üzerine çalışmak gerekir.
Son olarak şunu eklemek isterim, bebeklerde uyku konusu siyah beyaz değildir. Yani hepimiz üzere onlarda robot değiller. Bu yüzden robotik bir tertip beklememek gerekir. Yani bebeklerin de bebek olduğunu unutmamak gerekir. Şayet bebeğinizin gündüz uykuları nizamlı ise, gece de ikiden fazla uyanması yoksa, toplam uyku mühleti ayına nazaran kâfi ise ve bebeğiniz memnun huzurlu ise, endişelenmeye gerek yoktur.
