Türkiye listede 15’inci sırada… Araştırma sonuçları şaşırttı: 1 kilogramlık artış yüzde 9 risk manasına geliyor!

Bağırsak kanseri tüm dünyada son periyodun en fazla tartışılan hastalıklarında birinci sıralarda yer alıyor. Bilim insanları, geçmişte “yaşlı hastalığı” olarak bilinen bağırsak kanserinin son yıllarda 50 yaşın altındakilerde bir salgın üzere yayılmasına bir açıklama getirmek için peş peşe araştırmalar yapıyor. Sonuçları dün duyurulan bir çalışma da akıllardaki soru işaretlerine değerli cevaplar sunuyor.

Daily Mail’in haberine nazaran, kelam konusu araştırma kapsamında çocukluk, ergenlik ve erken yetişkinlik çağlarında çok kilolu olan şahısların, yetişkinlik yıllarında bağırsak kanserine yakalanma mümkünlüğünün daha yüksek olduğu anlaşıldı.

Kişinin doğum kilosunun yüksek olmasının da hastalığa yakalanma ihtimalini artırdığı belirtildi. Bağırsak kanseri çok uzun vakte yayılan bir süreçte ortaya çıktığından, bu çeşit datalar, hastalığın kökenlerinin daha âlâ anlaşılmasında değerli bir rol oynuyor.

Araştırma, Dünya Kanser Araştırmaları Fonu’nun Milletlerarası Global Kanser Güncelleme Programı tarafından finanse edildi. Hollandalı araştırmacılar, ömrün erken evrelerindeki beden tartılarına ile yetişkinlerde kolorektal kanser hadiseleri ortasındaki ilgilere odaklanan 37 çalışmayı kıymetlendirdi.

Buna nazaran, 10-19 yaş kümesinde beden kitle indeksinin (VKİ) yüksek olması, yüzde 5 ila 18’lik bağırsak kanseriyle ilişkilendirilirken, 2-9 yaş ortası çocuklarda da yüksek VKİ kolon kanseri riskini artırıyor. Dahası, doğum tartısında her 1 kilogramlık artış, yüzde 9’luk bağırsak kanseri riskiyle ilişkilendiriliyor.

Wageningen Üniversitesi’nde beslenme ve kanser alanında dersler veren araştırmacı Dr. Dieuwertje Kok, “Yetişkinlerde beden ölçüleriyle kolorektal kanser riskini ortasındaki bağlantı güçlü bir biçimde ortaya konmuş olsa da hayatın daha erken devirlerindeki beden ölçülerinin potansiyel tesiri çok fazla anlaşılmış değil” dedi ve ekledi:

“Bu araştırma, ortadaki bilgi boşluğunu kapatıyor ve hayatın erken evrelerindeki faktörlerin, yetişkinlerdeki kolorektal kanser riskini nasıl etkileyebileceğini anlamamızı sağlıyor.”

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, bağırsak kanseri hadiseleri, 50 yaş altındaki bireylerde bir patlama yapmış durumda. Lancet Oncology’de yayımlanan bir araştırmaya nazaran, 25-49 yaş ortasındaki bireylerde hadiseler çarpıcı bir biçimde artıyor.

En yüksek artış yıllık yüzde 7,33 ile İzlanda’da. Bu ülkeyi yüzde 3,97 ve 3,96’lık oranlarla Yeni Zelanda ve Şili takip ediyor. Türkiye de yüzde 2,15’lik artışla listenin 15’inci sırasında bulunuyor.

Araştırmacılar, hadiselerin süratli artışının sırrını çözmeye çalışırken, kolon kanseriyle bağlantılı birçok diğer faktör de gündeme geliyor. Örneğin geçtiğimiz ay birçok yiyecekte bulunan bir bakterinin çocukluk yıllarında bedene girmesi halinde kolon kanserini tetikleyebileceği ortaya çıktı. Kelam konusu bakteri, her yıl yüz binlerce kişiyi hasta eden E.coli’ydi.

California Üniversitesi’nden araştırmacılar, genç kolon kanseri hastalarının DNA’larını tahlil ettiklerinde, sindirim kanallarında tümör oluşumu riskini artırıyor üzere görünen kimi sıra dışı genetik değişimler buldu. Araştırmacılar ayrıyeten 40 yaşın altındaki hastaların tümörlerinde belirli E.Coli cinsleri tarafından üretilen ve kansere ilişkilendirilen bir toksin olan kolibaktin de tespit etti.

E.Coli’nin en bilinen kaynağı az pişmiş dana kıyması. Bu eserin işlenmesi sırasında bakteri yayılımı yaşanabiliyor. Lakin marul ve ıspanak üzere yeşil yapraklı sebzeler de kıymetli birer bulaş kaynağı. Bakteriler bu sebzelere şimdi tarladayken kirli sular yoluyla yahut çiftlik hayvanlarına temas sonucu bulaşabiliyor.

Çiğ süt ve öteki pastörize edilmemiş süt eserleri de risk kaynağı. Ayrıyeten elma, salatalık, filiz üzere çiğ tüketilen bitkisel besinler de bilhassa ılık ve nemli ortamlarda saklandıkları takdirde bakteriler için eksiksiz bir gelişme alanı sağlıyor.

E.Coli eserleri sulamak yahut ekipmanları temizlemek için kirli sular kullanılması halinde bulaşabiliyor. Hijyenik olmayan mutfaklar E. Coli’nin tavuk eti üzere başka eserlere de bulaşmasına yardımcı oluyor.

California Üniversitesi’ndeki araştırmayı yürüten hücresel ve moleküler tıp uzmanı Ludmil Alexandrov, “Bu mutasyon modelleri genomdaki tarihi kayıtlar gibiler ve hayatın erken evrelerinde kolibaktine maruz kalmanın hastalığın erken yaşta ortaya çıkmasında itici güç olduğuna işaret ediyorlar” dedi.

Alexandrov, “Bu durum kanser hakkındaki fikirlerimizi tekrar şekillendiriyor. Sorun yalnızca yetişkinlikte olanlarla alakalı olmayabilir. Hayatın erken periyodundaki tahminen de birinci birkaç yıldaki olaylardan etkileniyor olabilirler. Bu cins araştırmaların devam etmesi, kanserin çok geç olmadan önlenmesi ve tedavi edilmesi tarafındaki global eforda kritik olabilir” tabirlerini kullandı.