Tabiat yürüyüşünde hazine buldular! Türkiye’den de izler taşıyor… ‘Büyük bir gizemi barındırıyor, mesleğimde bu türlü bir şeye birinci sefer şahit oluyorum’
Keşif, yürüyüşçülerin bu yılın başlarında Podkrkonosí Dağları’nda ormanlık bir bölgede gezinirken eski görünümlü metal kutulara rastlamasıyla başladı. Kutuları dikkatlice açan gezginler, içerideki altın ve mücevherleri görünce çabucak Doğu Bohemya Müzesi’ne başvurdu.
Müzenin arkeoloji kısmında yapılan birinci değerlendirmeler sonucunda, kutuların içinde toplamda yaklaşık 600 altın sikke, çeşitli takılar ve antika eşyaların bulunduğu tespit edildi.
İlk bakışta kıymetsiz üzere görünen bu kutuların içinden çıkan altın sikkeler, mücevherler ve tarihi eşyaların toplam kıymeti 340 bin doların üzerinde. Lakin uzmanlara nazaran asıl değer, bu nesnelerin taşıdığı tarihi ve kültürel bedel.
‘KUTULARI AÇAR AÇMAZ GÖRDÜĞÜM GÖRÜNÜM KARŞISINDA AĞZIM AÇIK KALDI’
Doğu Bohemya Müzesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Miroslav Novak, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kutular birinci getirildiğinde eski eşyalar olduğunu düşündük, lakin açar açmaz gördüğüm görüntü karşısında ağzım açık kaldı. Mesleğimde bu türlü bir keşfe birinci defa şahit oluyorum” dedi.
İçeride bulunan objeler ortasında 16 enfiye kutusu, 10 altın bilezik, bir tel torba, bir tarak, ince işçilikle yapılmış bir zincir ve bir pudra kutusu da yer alıyor.
En dikkat çeken kesimlerden biri ise her biri siyah kumaşlara sarılı biçimde koruma edilmiş olan 598 altın sikke. Sikkeler, epey tertipli biçimde 11 başka sütuna yerleştirilmişti. Bu titiz saklama biçimi, eşyaların şuurlu formda korunmak ve ileride geri alınmak üzere yer altına gömüldüğünü düşündürüyor.
HAZİNENİN BU KADAR UZUN MÜDDET TOPRAK ALTINDA KALMASI BÜYÜK BİR GİZEMİ BARINDIRIYOR
Madeni para uzmanı Vojtěch Brádle, paraların büyük kısmının 1808 ile 1915 yılları ortasında basıldığını ve bunların birçoklarının Avusturya-Macaristan İmparatorluğu devrine ilişkin olduğunu belirtiyor. Brádle, bu sikkelerin birçoğunun Viyana darphanesinde üretildiğini, akabinde da periyodun Balkan ülkelerine gönderildiğini tabir ediyor.
“Bu paraların kimilerinin, monarşinin çöküşünden sonra Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nda damgalarla yine işaretlendiğini görüyoruz” diyen Brádle, hazinenin bu kadar uzun müddet toprak altında kalmasının büyük bir gizemi barındırdığını da ekliyor.
TÜRKİYE’DEN DE İZLER TAŞIYOR
Keşfedilen objelerin kökenleri sadece Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’yla sonlu değil. Eserlerin kimileri Fransa, Belçika, Türkiye, Romanya, İtalya, Rusya ve Sırbistan üzere farklı ülkelerden izler taşıyor. Bu da hazinenin sadece bölgesel değil, birebir vakitte milletlerarası bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Özellikle Balkanlar’da 1920’li ve 30’lu yıllarda bu çeşit paraların bayanların başlık ve kolye süslemelerinde kullanıldığı biliniyor. Bu çeşitlilik, hazinenin yalnızca ekonomik değil, tıpkı vakitte sosyo-kültürel bir anlatıya da sahip olduğunu gösteriyor.
Ancak en çok merak edilen mevzu, bu pahalı eşyaların neden ve kim tarafından gömüldüğü. Şu an için bu soruya net bir cevap yok. Arkeologlar ve tarihçiler birkaç farklı teori üzerinde çalışıyor.
II. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA MI SAKLANDI?
En kuvvetli ihtimallerden biri, hazinenin II. Dünya Savaşı sırasında ya da öncesinde saklandığı istikametinde. 1938 yılında imzalanan Münih Anlaşması’nın akabinde, Nazi Almanyası Çekoslovakya’yı ilhak etmişti. Bu süreçte, binlerce Yahudi ve muhalif Çek vatandaşı iç bölgelere kaçmak zorunda kaldı.
Bazı araştırmacılar, bu altınların ve mücevherlerin bu karmaşa sırasında bölgeden kaçan bir aile tarafından saklandığını düşünüyor. Öteki bir teori ise savaşın sonunda geri çekilen Nazi subaylarının, Sovyet ordusunun yaklaşmasıyla pahalı eşyaları bölgedeki kırsal alanlara gömdüğü tarafında.
Doğu Bohemya Müzesi Müdürü Petr Grulich ise bu mevzuda daha temkinli. Grulich, “Bu, 1938’de bölgeden kaçan bir Çek ailesine de ilişkin olabilir, 1945’te ülkeyi terk etmek zorunda kalan bir Alman’a da. Hatta tahminen de bir antikacıdan çalınmış eşyalar olabilir. Lakin bu son mümkünlüğü zayıf buluyoruz” dedi.
YAKIN VAKİTTE SERGİLENECEK
Gizemli kutuların içeriği müze yetkilileri tarafından titizlikle korunuyor ve yakın vakitte kamuya açık bir stantla halkın beğenisine sunulması planlanıyor. Müze yetkilileri hem maddi hem de tarihi açıdan büyük kıymete sahip bu buluntunun, yalnızca bölge tarihi açısından değil, Orta Avrupa tarihinin geniş bir kesiti açısından da değerli ipuçları sunduğunu belirtiyor.
Bu inanılmaz keşif, yalnızca tarihçilerin değil, birebir vakitte arkeoloji meraklılarının ve koleksiyonerlerin de ilgisini çekmiş durumda. Henüz tam olarak çözülemeyen bu gizemli hazine, Çekya’nın geçmişine ışık tutarken, savaş devrinde yaşanan dramatik olayları da yine gündeme taşıyor.
KEŞFİ YAPANLAR YÜZDE 10 ORANINDA ÖDÜL ALACAK
Şanslı yürüyüşçüler ise bu keşif karşılığında Çek maddelerine nazaran buluntunun yaklaşık yüzde 10’u oranında bir ödül alacak. Bu da 34 bin dolar civarında bir ölçüye denk geliyor. Geri kalan ise devletin malı sayılıyor ve muhafaza altına alınıyor.
Keşfin gerisindeki sır perdesi hâlâ aralanmamışken, araştırmacılar altınların ve tarihi yapıtların izini sürmeye devam ediyor. Ancak kesin olan bir şey var ki, bu tıp keşifler yalnızca maddi yararla değil, insanlık tarihine sundukları katkıyla da kıymet kazanıyor.
New York Post’un ‘Hikers shocked to discover gold coins from 1800s — and they’re worth a fortune: ‘My jaw dropped’’ ile Popular Science’ın ‘Hikers discover nearly 600 gold coins dating back to 1808’ başlıklı haberlerinden derlenmiştir.
Fotoğraflar: iStock
