Sıhhat besleneyim derken sağlığınızdan olmayın! Bunların hepsinde pestisit bulunuyor… İşte tam liste
Gerçekten sağlıklı beslenmenin, sadece tabağımıza ne koyduğumuzla değil, o yiyeceğin nasıl üretildiği ve nasıl işlendiğiyle de direkt bağlantılı olduğunu vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Hülya Yiğit, bilhassa zerzevat ve meyvelerdeki pestisit tehdidi hakkında bilgi verdi ve zerzevat – meyve tüketiminden evvel dikkat edilmesi gerekenleri açıkladı.
Sebze ve meyve tüketirken bu tehlike göz gerisi edilmemeli
Sağlıklı beslenme denildiğinde akla gelen birinci şey bol zerzevat ve meyve tüketmek oluyor. Fakat bu teklif, göz arkası edilmemesi gereken bir mevzuyu da beraberinde getiriyor; pestisitler.
Tarımda kullanılan bu kimyasal hususlar, eserleri zararlılardan müdafaa hedefiyle kullanılıyor ama insan sıhhatine tesirleri de çok değerli. 2025 yılının başlarında, Türkiye’den Avrupa Birliği ülkelerine gönderilen kimi tarım eserleri, bilhassa kuru incir ve asma yaprağı, pestisit ve aflatoksin kalıntıları nedeniyle gümrüklerden geri çevrildi. Bu gelişmeler, pestisit konusunun yalnızca ihracatı değil, sofralarımıza gelen eserleri de ilgilendiren değerli bir sorun olduğunu gösteriyor.
Çocuk ve ergenlerde dikkat eksikliği ve davranışsal bozukluk riskini artırabiliyor
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, pestisit maruziyetinin hormonal bozukluklar, bağışıklık sistemi problemleri ve kimi kanser çeşitleriyle ilişkilendiriliyor. Bilhassa ergenlik periyodundaki bireyler, gelişim süreçlerinde oldukları için bu tıp kimyasallara karşı daha hassastır. Araştırmalar, pestisit maruziyetinin çocuk ve ergenlerde dikkat eksikliği ve davranışsal bozukluk riskini artırabileceğini gösteriyor.
Sebze ve meyve yemeyelim mi?
Bu durumda ise akıllara ‘sebze meyve yemeyelim mi?’ sorusu geliyor.
Tam bilakis, bu besinler sağlıklı hayatın olmazsa olmazıdır. Fakat dikkatli ve şuurlu tüketimle bu riskleri azaltmak mümkün. Zerzevat ve meyveleri evvel karbonatlı suda bekletin, akabinde durulayıp sirkeli suyla başka farklı yıkayın. Bu süreci birleştirmeyin, zira kimi pestisitler asidik ortamda çözünüp besinin içine geçebilir.
Mümkünse organik eserleri yahut mevsiminde ve mahallî eserleri tercih edin. Pazardan ya da marketten alınan eserleri yıkamadan buzdolabına koymayın. Yüzeydeki kalıntılar temasla öteki besinlere de geçebilir. Alışveriş yaparken emniyetli, besin güvenliği evrakları olan kaynakları tercih edin. Sertifikalı üreticiler ve denetlenmiş pazarlar öncelikli olmalı.
En çok bu eserlerde pestisit bulunuyor
Pestisit kalıntılarının en çok hangi eserlerde görüldüğünün her yıl bağımsız kuruluşlar tarafından kamuoyuyla paylaşılıyor. ABD merkezli bağımsız bir etraf sıhhati kuruluşu olan Çevresel Çalışma Kümesi (EWG), her yıl en fazla ve en az pestisit içeren eserleri sıralar.
EWG’nin 2024 datalarına nazaran, en çok pestisit kalıntısı içeren eserler ortasında çilek, ıspanak, kara lahana, üzüm, şeftali, armut, elma, kiraz, biber (tatlı ve acı), yaban mersini, nektarin ve yeşil fasulye yer aldı.
En pak olarak kabul edilen eserler ise avokado, tatlı mısır, ananas, soğan, papaya, donmuş bezelye, kuşkonmaz, kavun, kivi, lahana, karpuz, mantar, mango, tatlı patates ve havuç oldu. Bu liste, her ne kadar ABD kaynaklı olsa da, dünya genelinde ziraî üretim ve pestisit kalıntılarına dair değerli bir referans niteliğindedir.
Özellikle çocuklar ve ergenler üzere hassas kümeler için bu tıp bilgiler, daha şuurlu tercihler yapılmasına katkı sağlar. Unutmayalım; hakikaten sağlıklı beslenme, sırf tabağımıza ne koyduğumuzla değil, o yiyeceğin nasıl üretildiği ve nasıl işlendiğiyle de direkt bağlıdır.
