Rusya ve Ukrayna ortasında iki yıl sonra İstanbul’da direkt görüşmelerin yapılmasının akabinde muhtemel ateşkes ve barış mutabakatına ait diplomatik uğraşlar ağırlaşırken, ABD ve İngiliz medyası Moskova’nın askeri harekâtın boyutlarını genişleterek alandaki avantajını kuvvetlendirmeye çalışacağını sav ediyor. Amerikan Washington Post (WP) ve İngiliz Financial Times’ta (FT) yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın Moskova üzerindeki baskıyı arttırmaya yönelik net bir sinyal vermemesi üzerine Rusya büyük oranda tıkanmış cephede yeni çatışma çizgileri oluşturarak Ukrayna’nın direncini kırmaya hazırlanıyor.
İKİ ALAN DA TIKANDI
Her iki gazeteye de konuşan uzmanlar, hem cephede hem de diplomasi masasında oluşan tıkanıklığa dikkat çekiyor. Moskova idaresi kapsamlı bir barış muahedesi için görüşmelere hazır oldukları telaffuzunu yinelese de Ukrayna’nın dört bölgesinin Rus toprağı olarak tanınması, Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve NATO’ya alınmaması tarafında taahhüt verilmesi üzere Kiev ve Batı’nın şiddetle karşı çıktığı taleplerinden geri adım atmıyor. Bu durum diplomatik teşebbüslerde somut bir ilerleme yaşanmasını engelliyor. Uzmanların değindiği bir başka nokta da bin kilometrenin üzerindeki cephe çizgisinde Rusya’nın ilerleyişinin neredeyse durma noktasına geldiği. Savaşın bir müddettir toprak kazanımı sağlamayan, uzun aralıklı dron ve füze ataklarıyla devam ettiğini vurgulayan uzmanlar, bir yandan da Rusya’nın çok küçük kazanımlar için çok büyük zaiyatlar verdiğine dikkat çekiyor.
SUMİ VE HARKİV HEDEFTE
Uzmanlar, ABD’nin Ukrayna’ya verilecek takviye konusundaki dalgalı tutumuyla birlikte Rusya’nın kelam konusu düğümü çözmek ve alandaki avantajlı durumunu netleştirmek hedefiyle yeni bir akın dalgası başlatacağı görüşünde. Rus ordusunun gayesindeki iki bölge ise Sumi ve Harkiv olacak. İngiliz Sky News gazetesi, Rus ordusunun Harkiv hududuna 50 bin kişilik askeri güç konuşlandırdığı haberlerini geçerken, geçen hafta Ukrayna birliklerinden geri alınan Rusya’nın Kursk bölgesine yaptığı ziyarette Kursk valisinin “Sumi’ye girilmesi gerektiği” istikametindeki kelamlarını latife yollu onaylayan Rusya lideri Vladimir Putin olası bir akının sinyalini vermiş oldu. FT’ye konuşan Ukraynalı bir diplomat da İstanbul görüşmeleri sırasında Rus heyetinin Moskova’nın sunduğu mevcut kurallarda mutabakat yapılmaması halinde “Sumi ve Harkiv’i de kaybedecekleri” tehdidinde bulunduğunu aktarıyor. Putin’in perşembe günü yaptığı diğer bir açıklamada “Ukrayna hududunda tampon bölge oluşturacaklarını” söylemesi de Rusya’nın cephe çizgisini genişletmeye yönelik bir hazırlık içinde olduğu tarafında yorumlandı.
‘MOSKOVA’NIN VAKTİ YOK’
Öte yandan WP’ye konuşan kimi uzmanlar, Rusya’nın elinin çok güçlü olmadığı ve alanda gerçek bir avantaj sağlayabilmek için bu yıl sonuna kadar vakti olduğu görüşünde. Yıllık 200 tank üretme kapasitesi olan Rus ordusunun Sovyetler periyodundan kalan stoğunu büyük ölçüde erittiğini belirten uzmanlar, Rusya’nın büyük zaiyatlar vermelerine neden olan askeri stratejisini sürdürdüğüne dikkati çekerek gelecek yıl prestijiyle Rusya’nın mekanize birlik gücünün, buna bağlı olarak ilerleme kapasitesinin büyük yara alacağını savunuyor. Lakin cepheye yeni asker gücü çekmekte zorlanan Ukrayna ordusunun kendi içinde yaşadığı meseleler, muhtemel Rus ilerleyişini engelleme yolundaki en değerli pürüz olarak görülüyor.
BAKAN FİDAN MOSKOVA’DA
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un daveti üzerine bugün ve yarın Rusya’yı ziyaret edecek. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edilecek Bakan Fidan, Rus mevkidaşı Lavrov ile de görüşecek. Dışişleri Bakanı Fidan’ın 16 Mayıs’ta İstanbul’da gerçekleşen Rusya-Ukrayna müzakerelerinde, Rusya heyetine başkanlık eden Devlet Lideri Yardımcısı Vladimir Medinski ile Savunma Bakanı Andrey Belousov dahil olmak üzere, öbür üst seviye Rus yetkililerle de ikili görüşmeler gerçekleştirmesi planlanıyor.
GÜNDEMDE UKRAYNA
Fidan’ın, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşında adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasına olan bağlılığını vurgulaması beklenen görüşmelerde, daha evvel 2022’de ve 16 Mayıs’ta olduğu üzere tarafların bir ortaya geleceği müzakerelerde Türkiye’nin kolaylaştırıcı rolü kapsamında üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu yinelemesi, ayrıyeten Suriye, Gazze ve Güney Kafkasya dahil bölgesel ve milletlerarası sorunlarda görüş alışverişinde bulunması bekleniyor.
ESİR TAKASI TAMAMLANDI
Rusya ile Ukrayna ortasında İstanbul’daki barış müzakerelerinde kararlaştırılan esir değişimi, 303 askerin daha karşılıklı olarak takas edilmesiyle dün tamamlandı. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Ukrayna tarafından özgür bırakılan askerlerin Belarus’a geçtiği ve bu ülkeden Rusya’ya nakillerinin gerçekleştirileceği belirtildi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de Telegram hesabından yaptığı açıklamada, Rusya ile karşılıklı olarak 303 esir askerin daha takas edildiğini belirterek, “Türkiye’de mutabakata varılan 1000’e 1000 esir değişimi tamamlandı” tabirlerini kullandı.
