Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), geçen hafta 78. Dünya Sıhhat Asamblesi’nde klâsik, tamamlayıcı ve bütünleyici tıbbın (TCIM) global sıhhat sistemlerine entegrasyonu için tarihi bir adım attı. 2025-2034 yıllarını kapsayan yeni stratejiyle yerli ve klasik bilgi sistemlerinin bilimsel temelde tanınması, düzenlenmesi ve uygulanması destekleniyor.
DSÖ’nün bu yaklaşımı, binlerce yıllık kadim bilgeliği hâlâ canlı tutan Anadolu’nun şifa mirası için değerli bir fırsat. Bugün Batı’da tanınan olan ‘wellness’ ya da ‘mindfulness’ üzere kavramlar, kültürümüzde Mevlevi dervişhanelerinde, Osmanlı şifahanelerinde bütüncül halde ele alınıyordu. Geçmişten gelen şifa yolları ortasında kaplıcalar, aromaterapiler, su ve müzikle tedavi, sülük ve hacamat hâlâ halk ortasında kullanılıyor.
DSÖ’nün toplantısına katılan ülkelerin tümü stratejiyi olumlu kıymetlendirdi. Klâsik tıp yollarıyla öne çıkan ülkeler ortasında Hindistan ve Çin başı çekiyor. Sıhhat ve şifa turizmi son yıllarda dünyanın en süratli büyüyen bölümlerinden biri. Türkiye de bu mevzuda sadece ‘estetik’ ve ‘kaplıca’ merkezleriyle değil, binlerce yıllık klasik bilgeliğiyle de öne çıkabilecek potansiyele sahip.
DSÖ’nün kararını kıymetlendiren klasik tedavi tekniklerini uygulayan sağlıklı hayat merkezi Health Life’ın kurucusu Cihan Kılıç Aydın, Anadolu’nun hala canlı bir şifa haritasına sahip olduğunu söylüyor: “Sivas’taki Balıklıgöl, sedef hastalığında mucizeler yaratıyor. Tokat’ta astım hastalarına düzgün gelen dev bir mağara var. Marmaris Sultan Kaplıcaları romatizma ve genital rahatsızlıklar üzerinde çok tesirli. Bu bilgiler sırf mahallî halk ortasında kullanılıp biliniyor fakat artık tüm dünyaya bunları tanıtmanın vakti geldi. Biz Osmanlı’dan kalan tıp külliyelerini, Mevlevi dervişhanelerini, otacı geleneklerini maalesef dışladık. Meğer bunlar bugünkü ‘retreat’, ‘detoks’, ‘mindfulness’ anlayışının çok daha derin ve bütüncül bir karşılığı.”
Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Ayten Altıntaş bu alanda araştırmalar yapmış bir isim. Altıntaş 2022’de Anadolu Tıbbı mecmuasında yayımlanan ‘Anadolu Tıbbı Nedir-Neden Kıymetlidir?’ başlıklı çalışmasında topraklarımızdaki tıp tarihini şöyle özetliyor: “Tıbbın babası Hipokrat, Galen ve Dioskorides vakitlerinin üç büyük tıp otoriteleriydi. Anadolu Selçukluları bu topraklara geldiklerinde hem Orta Asya tıbbının birikimi hem de İslam tıbbının özüyle tıbbı uyguladılar. Birçok tabip yetiştirdiler, darüşşifalar açtılar, ilaç olarak kullanılan bitkilerin ticaretini yaptılar. Osmanlı Devleti’nde tüm bu birikimlerle gelişmiş bir tıp buluyoruz. Sonuçta Anadolu toprakları tıp konusunda dolu dolu bir tarihe sahip, çağdaş tıbbı da çok âlâ uygulayan ve bu hususta ileriye bakan bir ekol oluşturmuşlardı.”
Günümüzde uygulanan yöntemler
Ülkemizde klasik ve tamamlayıcı tıp (GETAT) muhakkak sıhhat kuruluşlarında sertifikalı doktorlar tarafından uygulanıyor. Başlıcaları şöyle:
◊ Fitoterapi: Bitkilerle tedavi.
◊ Kupa terapisi (Hacamat): Kan sirkülasyonunu arttırmayı hedefleyen bir metot.
◊ Sülük tedavisi: Tıbbi sülük kullanılır.
◊ Homeopati: Hastalık belirtilerine benzeri bitkisel özlerin çok az kullanılması.
◊ Müzik terapi: Akıl sıhhati için…
◊ Akupunktur: Belirli noktalara iğneler batırılarak yapılan bir tedavi tekniği.
◊ Mezoterapi: Cilt altına mikroenjeksiyonlarla vitamin, enzim ve başka hususların verilmesi.
◊ Ozon tedavisi: Oksijen düzeylerini arttırıp hücresel seviyede güzelleşme.
◊ Hipnoz: Derin gevşeme teknikleri kullanarak bilinçaltını uyaran bir sistem.
