Ortadoğu’da füze fırtınası nükleer dehşet… İsrail’den İran’a derin darbe
ABD ve İran ortasında Tahran’ın nükleer programını sonlandırmak için muahede yapmaya yönelik görüşmelerin devam ettiği bir periyotta İsrail ordusu İran’a çok geniş çaplı bir dizi taarruz düzenledi. İran’ın nükleer tesisleri, füze tesisleri, üst seviye kumandanları, nükleer bilimcileri ve hava savunma sistemlerini maksat alan İsrail ordusu, ABD’nin dahli olmadan çok katmanlı ve uzun uzaklıklı bir operasyon yürütmüş oldu. İsrail ordusu “Yükselen Aslan” ismi verilen operasyonda, 200 kadar savaş uçağıyla İran’daki gayelere yüzlerce bomba bırakırken, kimi bölgelerdeki füze rampaları ve hava savunma sistemlerinin İsrail istihbaratı Mossad tarafından aylar evvel İran’da kurulan tesislerden ateşlenen dronlarla vurulduğu bildirildi.
MOSSAD 8 AYDA PLANLADI
İsrail medyasına nazaran operasyonda dış istihbarat örgütü Mossad kritik rol oynadı. Mossad’ın İran topraklarının derinliklerine “hassas güdümlü silahlar” yerleştirdiği saklı operasyon 3 ayaktan oluştu.
– Birinci ayakta özel Mossad birlikleri, İran’ın karadan havaya füze sistemlerinin bulunduğu yere yakın açık alanlara hassas güdümlü silahlar yerleştirdi. İsrail uçakları hava taarruzlarını başlattığında, bunlar etkinleştirildi ve hassas akınlar başlatıldı.
– İkinci ayakta Mossad, İran genelinde sivil araçlara gizlice hücum teknolojileri yerleştirdi. Operasyon başladığında, bunlar belirlenen maksatlara güçlü mühimmatlar fırlattı.
– Üçüncü ayakta ise İsrail casusları, İran içinde patlayıcı yüklü dronlardan oluşan kapalı bir üs kurdu ve İran’ın karadan havaya füze fırlatıcılarını vurdu. Axios, operasyonun hazırlık basamağının 8 ay sürdüğünü yazdı.
EN AZ 78 CAN KAYBI
Mossad’ın operasyonu İsrail uçakları için tehlikeyi büyük ölçüde bertaraf etti. TSİ 03.00 sularında başlayan operasyonla İsrail savaş uçakları Tahran’ı ve etrafındaki bölgede yer alan askeri tesisleri maksat aldı. Daha sonra İran’ın ana uranyum zenginleştirme tesislerinin bulunduğu Natanz, nükleer araştırma merkezi ve iki askeri tesisin bulunduğu Tebriz, Tahran’ın güneyindeki Isfahan kenti, Tahran’ın güneybatısındaki Arak kenti ve batısındaki Hermanşah kentleri İsrail akınlarının maksatları ortasındaydı. Hamedan’da bulunan ve ülkenin en değerli radar merkezlerinden biri olan Subaşı Radar Merkezi ve Irak sonuna yakın Kirmanşah’da askeri kışlalar ve radar sistemlerinin yanı sıra Hüsrevi Hudut Kapısı da gaye alındı. İsrail ordusu 200’den fazla uçağın kullanıldığı akınlarda yaklaşık 100 gayenin 300’den fazla bombayla vurulduğunu açıkladı. İran devlet medyasına nazaran ataklarda, ortalarında bayan ve çocukların da bulunduğu en az 78 kişi öldü, 329 kişi yaralandı.
‘HAZIRIZ’ DEMİŞTİ ÖLDÜRÜLDÜ
Saldırılarda İran’ın üç üst seviye kumandanı ve nükleer programla bağlı bilim insanları öldü. İhtilal Muhafızları Kumandanı Hüseyin Selami, İhtilal Muhafızları Hava Kuvvetleri Kumandanı Tuğgeneral Buyruk Ali Hacızade, Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Bakıri, Kudüs Gücü Kumandanı İsmail Kaani ve Acil Durum Kuvvetleri Kumandanı Gülam Ali Raşid’in yanı sıra eski İran Atom Enerjisi Başkanı Feridun Abbasi ve İslami Azad Üniversitesi Rektörü Muhammed Mehdi Tehrançi’nin de ortalarında bulunduğu altı nükleer bilim insanı öldürüldü. Selami, taarruzlardan bir gün evvel İran’ın “her türlü senaryoya hazır olduğunu” söylemişti. İran’ın 20 kadar kumandanının hücumlarda öldürüldüğü bildirildi.
BİLGİ NOTU
İsrail, 26 Ekim 2024’te İran’a düzenlediği hava operasyonlarında S-300’ler üzere hava savunma sistemini ve radar tesislerini maksat alarak Tahran’ın hava savunmasını zayıflatmıştı.
EVLERE NOKTA ATIŞI
Tahran’da dün sabaha karşı İsrail’in maksat listesindeki şahısların meskenlerine yaptığı nokta atışı ataklarla uyanan sivil halk büyük endişe yaşadı.
‘YÜKSELEN ASLAN’ İSMİ İNCİL’DEN ALINTI
– İSRAİL’in 26 Ekim 2024 tarihinde İran’a düzenlediği ‘Tövbe Günleri’ Operasyonu üzere dün sabaha karşı başlattığı ‘Yükselen Aslan’ harekâtının ismi da dini referans içeriyor. Ataktan saatler evvel İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Museviler için kutsal olan Kudüs’teki Ağlama Duvarı’na İncil’de yer alan “Dişi aslan üzere ayağa kalkan, aslan üzere kendini yücelten bir halk” ayetinin yazılı olduğu bir not bıraktı. İncil’de, “İşte, halk büyük bir aslan üzere ayaklanacak, genç bir aslan üzere yükselecek; avı yiyinceye, öldürülenlerin kanını içinceye dek yatmayacak” diye yazıyor. Bu ayet, İsrail’in gücü ve kudreti hakkında kehanette bulunulduğu ve Musevilerin “açlığını giderene kadar dinlenmeyecek bir aslana” benzetildiği varsayımının bir modülü. Aşırıcı ve muhafazakâr kanadın giderek ülke idaresinde denetimi sağladığı İsrail’de artan dini referanslar da dayanak buluyor. Musevileri seçilmiş bir halk ve kurulan İsrail devletini de İsa Mesih’in yine gelişinin habercisi sayan ABD idaresinde yer alan Evanjelist çevreler de İsrail’deki muhafazakârlaşmaya takviye veriyor.
NETANYAHU: ATAKLAR DEVAM EDECEK
– İSRAİL Başbakanı Netanyahu, İsrail’in operasyonunun Natanz’daki atom tesisini ve nükleer bilim adamlarını amaç alarak “İran’ın nükleer zenginleştirme programının kalbini” vurduğunu tez etti.
İran’a yönelik operasyonun “gerektiği gün kadar devam edeceğini” söyleyen Netanyahu, daha sonra yaptığı bir görüntü açıklamasında birinci hücumların “çok başarılı” olduğunu da öne sürdü.
‘ABD İLE KOORDİNE ETTİK’
İran’ın atom bombası üretebilecek kadar uranyum zenginleştirdiğini ve silah üretmek için daha evvel atmadığı adımları attığını öne süren İsrail Başbakanı, İran’ın bu süratle çok kısa müddette nükleer silah üretebileceğini savundu. Netanyahu, “Yükselen Aslan” isimli akın dalgasıyla, “İran’ın nükleer zenginleştirme programının kalbine saldırdık. Natanz’daki İran’ın ana zenginleştirme tesisini maksat aldık” derken, İsrail güvenlik kaynakları Natanz’da “çok katlı santrifüjlerin bulunduğu yeraltı alanı, elektrik odaları, dayanak ögeleri, İran’ın nükleer faaliyetlerine devam etmesi için kritik altyapının ziyan gördüğünü” sav etti. Tahran idaresi ise bu argümanları reddederek, Natanz’daki hasarın “yüzeyde” olduğunu açıkladı. Netanyahu saldırıyı “önceden” ABD ile koordine ettiğini ve Trump idaresinin “operasyondan haberdar olduğunu” söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ABD’nin rastgele bir dahli olmadığını söylese de dün gece üst seviye ABD’li bir yetkili, İran füzelerinin etkisiz hale getirilmesinde İsrail’e dayanak verdiklerini teyit etti.
ABD SAVAŞ GEMİLERİNİ TEKRAR KONUMLANDIRIYOR
– ABD’nin İsrail’i mümkün bir İran saldırısından korumak için savaş gemileri dahil askeri kaynaklarını tekrar konumlandırdığı belirtildi. Buna nazaran Pentagon, USS Thomas Hudner dahil iki destroyer gemiyi Doğu Akdeniz’e yönlendirdi. USS Carl Vinson uçakgemisi filosunun da Arap Denizi’nde olduğu biliniyor.
IRAK, İSRAİL’İ BMGK’YA ŞİKÂYET ETTİ
– Irak, İsrail’in İran’a yönelik atakta “Irak hava alanını ihlal etmesi” üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne şikâyette bulundu. Irak Dışişleri, “Bu uygulamalar Irak’ın egemenliğinin açık bir ihlalini teşkil etmektedir” diyerek “Güvenlik Konseyi’ni sorumluluklarını üstlenmeye” ve “bu cins ihlallerin tekrarlanmasını önlemek” için harekete geçmeye çağırdı.
ATOM ENERJİSİ AJANSI LİDERİ: NATANZ’DA NÜKLEER SIZINTI VAR
– İsrail’in İran’a yönelik taarruzlarında tüm dünyanın telaşla merak ettiği en kıymetli husus İran’da vurulan nükleer tesislerde bir sızıntı olup olmadığıydı. Bu bahisle ilgili Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Sekreteri Rafael Grossi Birleşmiş Milletler Konseyin’de dün gece yaptığı konuşmada, “Natanz nükleer tesisinde radyoaktif kirlilik ve kimyasal sızıntı tespit edildi. Tesisin dışında radyasyon düzeyinde artış yok” dedi. Grossi X toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada da, “Tesis içinde mevcut olan radyoaktif kirlenme tipi, bilhassa alfa parçacıkları, uygun gözetici tedbirlerle yönetilebilir” dedi. Grossi BM’deki konuşmasını sürdürürken son dakika gelişmelerini şu tabirlerle aktardı: “Şu anda İranlı yetkililer bize Fordow yakıt zenginleştirme tesisi ve İsfahan’da yakıt plakası üretim tesisi, yakıt üretim tesisi ve uranyum dönüştürme tesisi olmak üzere iki tesise daha atak düzenlendiğini bildiriyor.”
İNTİKAM BAYRAĞINI ÇEKTİ
İsrail’in hücumlarının akabinde, İran’ın Kum kentindeki Şii inancının kıymetli merkezlerinden biri olan Cemkeran Camii’ne ‘intikam’ manası taşıyan kırmızı bayrak çekildi. Kırmızı bayrak, Şii inanç sisteminde “henüz alınmamış bir intikam”ı temsil ediyor.
GÜÇLÜ KARŞILIK İSTİYORLAR
Söz konusu kırmızı bayrak, son 5 yılda İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü kumandanı Kasım Süleymani suikastı, Kirman’daki bombalı saldırı, Hamas lideri İsmail Haniye suikastı ve İsrail’in son taarruzları sonrası olmak üzere toplam 4 defa göndere çekildi.
İran’ın başşehri Tahran’da cuma namazı sonrası yürüyüş düzenleyen İranlılar, İsrail’in akınlarını lanetlerken yetkililerden birebir sertlikte karşılık vermesini istedi. İranlılar, İsrail’in ataklarını öfkeyle karşılarken Tahran sokakları boşaldı, akaryakıt istasyonlarında kuyruklar oluştu. AFP’ye konuşan 62 yaşındaki emekli Ahmed Moadi, “Daha ne kadar kaygı içinde yaşayacağız. İranlı olarak güçlü, sert bir karşılık olması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
HAMANEY: BU SAVAŞ İLANIDIR
İsrail’İn taarruzlarına İran’ın dün akşamki misillemesi bölgesel bir savaşı tetikleme kaygısı yarattı. İsrail, İran, Irak ve Ürdün, mümkün riskler nedeniyle hava alanlarını tüm uçuşlara kapattı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Birleşmiş Milletler’e (BM) yazdığı mektupta İsrail’in akınlarını “savaş ilanı” olarak nitelendirdi ve BM Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı. İran’ın ruhani lideri Ali Hamaney yazılı ileti yayınlayarak, İsrail’in yerleşim yerlerine yönelik taarruz ile “kötü doğasını” gösterdiğini belirterek “Bu rejim, ağır bir cezanın kendisini beklediğini bilmelidir” tehdidinde bulundu. İran kuvvetlerinin İsrail’i rahat bırakmayacağını aktaran Hamaney, “Düşmanın taarruzlarında birkaç kumandan ve bilim insanı şehit oldu. Yerlerine geçenler ve meslektaşları, vazifelerini derhal üstlenecektir” değerlendirmesinde bulundu. İran’lı üst seviye bir yetkili de dün gece “intikamımız yeni başladı” açıklamasında bulundu.
İRAN’DAN İSRAİL’E FÜZE YAĞMURU
İsrail’in İran’a hücumlarına gün boyunca sessiz kalan Tahran idaresi, dün akşam saatlerinde İsrail’i havadan füze bombardımanına tuttu. İsrail’in göbeği Tel Aviv’den dumanlar yükseldi.
İsrail’in İran’a evvelki gece başlattığı hava taarruzlarının akabinde İran da dün akşam saatlerinde başşehir Tel Aviv’e yönelik “Gerçek Vaad 3” ismini verdiği misilleme operasyonunu başlattı. İran resmi haber ajansı IRNA, İsrail’e “yüzlerce balistik füze” fırlatıldığını açıkladı. İsrail’in tüm bölgelerinde alarm verildi. İsrail ordusu X hesabından yapılan açıklamada, “İsrail’in tamamı İran füzelerinin ateşi altında” paylaşımını yaptı. İsrail ordusu, İran’dan gelen onlarca füzeye Demir Kubbe hava savunma sistemiyle karşılık verdi. İran’dan fırlatılan füzelerin havada vurulduğu görülürken, kimilerinin Tel Aviv’de aşikâr noktalara isabet ettiği belirtildi. İsrail ordu radyosunun haberinde, çok sayıda noktanın isabet aldığı aktarıldı. Haberde, İran’dan atılan füzelerden birinin Tel Aviv’deki İsrail Savunma Bakanlığı’nın çok yakınına isabet ettiği ve bölgede füze saldırısı nedeniyle çıkan yangına müdahale edildiği bilgisi paylaşıldı. Ayrıyeten 35 kişinin yaralandığı belirtildi. İran İhtilal Muhafızları Ordusu, İsrail’de askeri merkezlerin ve hava üslerinin gaye alındığını aktardı. Tel Aviv’de vurulan bir noktanın üst seviye İsrailli yetkililerin toplantı merkezi olduğu sav edildi.
‘İSRAİLLİ PİLOT ESİR ALINDI’ İDDİASI
Bu ortada iki İsrail savaş uçağının İran hava alanında düşürüldüğü ve İsrailli bir bayan pilotun esir alındığı öne sürüldü.
