Meksika’da kayıtlı 99 milyondan fazla seçmen, ülke genelinde kurulacak 83 bin 997 sandıkta yargı organlarının yeni üyelerini belirlemek üzere oy kullanacak.
Ülkede tarihi nitelik taşıyan bu seçimde Meksika genelindeki 881 yargı konumuna getirilecek isimler, direkt halk oylamasıyla seçilecek.
Seçimle, Meksika Yüksek Mahkemesinin 9, Seçim Mahkemesi Üst Heyetinin 2, Seçim Mahkemesi Bölge Heyetlerinin 15 ve Yargı Disiplin Heyetinin 5 üyesi ile 464 bölge mahkemesi yargıcı ve 386 lokal mahkeme yargıcı belirlenecek.
Federal yargıçların seçimini düzenleyen Ulusal Seçim Enstitüsü (INE), vatandaşların oy pusulalarındaki adayları belirlemesinin ortalama 9 dakika süreceğini varsayım ediyor.
Meksika’da yargı mensuplarının tamamının halk oylamasıyla seçilmesi, eski Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un öncülüğünü yaptığı Dördüncü Dönüşüm (4T) hareketinin en kıymetli siyasi vaatlerinden birisi olarak öne çıkıyor.
NASIL OY KULLANILACAK?
Seçimde çok sayıda aday bulunduğu için seçmenlerin her oy pusulasının üst kısmına tercih ettikleri adayın iki haneli numarasını yazarak oy kullanması gerekiyor.
Seçmenler, yalnızca oy vermekle kalmayacak, tıpkı vakitte adayların kim, hangi misyona aday olduğunu, eğitim durumunu ve tekliflerini de öğrenebilecek.
Seçmenlere oy kullanılan federal makamın açıkça belirtildiği 6 farklı federal oy pusulası dağıtılacak.
Her pusulada ilgili federal kurum ve seçim bölgesi bilgileri yer alıyor ve her pusulanın üzerinde adaylığın hangi makam için olduğu açıkça belirtilen bir kutu bulunuyor.
İKTİDAR VE MUHALEFET, SEÇİMLE İLGİLİ FARKLI ARGÜMANLAR SUNUYOR
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum liderliğindeki Ulusal Yenilenme Hareketi (MORENA), İşçi Partisi (PT) ve Meksika Ekolojik Yeşiller Partisinden (PVEM) oluşan 4T koalisyonu, yargı ıslahatını cezasızlıkla uğraş ve demokratikleşme süreci açısından hayati ehemmiyette bir adım olarak pahalandırıyor.
Sheinbaum’a nazaran bu ıslahat, her seviyedeki yargıçların karar ve uygulamalarını toplumsal kontrole açan, vazifesini layığıyla yerine getirmeyen yargı mensuplarının ise halk tarafından sandık yoluyla misyondan alınabilmesini mümkün kılan öncü bir sistem olarak bedellendiriliyor.
Muhalefet, bu ıslahatın kuvvetler ayrılığı prensibine ters olduğunu savunuyor ve yargının yürütme ile yasama karşısındaki dengeleyici rolünü kaybedebileceği uyarısında bulunuyor.
Ulusal Hareket Partisi (PAN) ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üzere muhalefet partileri, seçim sürecinin “adil ve şeffaf” olmadığını savunarak seçmenleri sandığa gitmemeye çağırdı.
Reform karşıları, sistemin değişmesi halinde siyasi partiler, çıkar kümeleri yahut organize cürüm örgütlerinin tesirindeki isimlerin yargıya sızabileceğini tez ediyor.
Yarınki seçimlerde yarışan adayların profillerini inceleyen “Defensorxs” isimli sivil toplum kuruluşu, uyuşturucu kaçakçılığı ilişkisi ya da şiddet ve yolsuzluk suçlamaları bulunan 19 adayı “yüksek riskli” olarak sınıflandırdı.
DEVLET BAŞKANI SHEİNBAUM’DAN ELEŞTİRİLERE YANIT
Sheinbaum, tenkitlere cevap olarak yaptığı açıklamada, eski sistemin kendisine Yüksek Mahkeme yargıçlarını atama yetkisi tanıdığını ve 4T koalisyonunun bu atamaları onaylamak için Kongrede kâfi çoğunluğa halihazırda sahip olduğunu vurgulayarak, maksadının yargı gücünü denetim etmek olmadığını lisana getirdi.
Sheinbaum, eski sistemle yeni sistem ortasındaki farkı şöyle söz etti:
“Oy kullanacak şahıslar, yargı organında kimlerin yer alacağına karar verecek ve bu seçimde kazananlar, halk tarafından seçilenler, halka hesap verecekler. İşte büyük fark bu.”
