Kahvenizi sakın bu türlü içmeyin! Demleme biçiminiz sıhhatinizi etkiliyor… İşte kahve içmenin en yeterli yolu

Kahve severler sevinebilirsiniz; tercih ettiğiniz içecek artık sağlıklı bir temel besin olarak kabul ediliyor. Kahvenin koroner kalp hastalığı riskini artırdığına dair eski moda teoriler çürütüldü: European Journal of Preventive Cardiology tarafından 2022 yılında yapılan bir çalışma, günde iki ila üç fincan kahve içenlerin içmeyenlere kıyasla kardiyovasküler hastalık ve erken mevt riskinin daha düşük olduğunu ortaya koydu.

Elbette, üstteki üzere çalışmaların bağlam içinde okunması gerekir. Her vakit “neden-sonuç” alakasını kanıtlayamazlar zira kahve içenlerin hayat stillerinde onları sağlıklı tutan öteki bir şey olabilir. Tahminen de kahve içmeyenlere kıyasla genel olarak daha güzel bir beslenme sistemleri vardır. Tekrar de bu sonuçlar kahveden hoşlananlar için cüret verici.

Ancak artık yeni bir araştırma, sıhhatiniz için değerli olanın yalnızca kahve içip içmemeniz olmadığını, kahveyi hazırlama formunuzun de kolesterol seviyeleriniz ve kalp sıhhatiniz üzerinde değerli bir tesire sahip olabileceğini gösteriyor.

Mart ayında İsveç’teki Uppsala Üniversitesi tarafından yayınlanan ve Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases mecmuasında yayınlanan çalışma , kimi kahve hazırlama prosedürlerinin düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolünüzü (LDL yahut ‘kötü’ kolesterol olarak da bilinir) yükseltme üzere istenmeyen bir sonuca yol açabileceğini ortaya koydu.

Kahve neden kolesterolünüzü yükseltir?

Kahve kendi başına kolesterol içermez. Lakin kahve çekirdekleri, cafestol ve kahweol ismi verilen iki kimyasal bileşik içeren doğal yağlar içerir ve bunların bedendeki sistemi kolesterol düzeylerini yükseltebilir.

Uppsala Üniversitesi’nde klinik beslenme alanında doçent olan David Iggman, “Cafestol ve kahweol, diterpin ismi verilen lipid molekülleridir. Kahve çekirdeklerine özgüdürler ve kolesterole emsal özelliklere sahiptirler” dedi ve şu bilgileri verdi:

— Diterpenler bedenin doğal kolesterol parçalanma ve taşınma süreçlerine müdahale ederek potansiyel olarak toplam kolesterol, LDL kolesterol ve trigliseritlerde artışa yol açarken ‘sağlıklı’ HDL kolesterolü de azaltır.

— Bilim insanları bunun nedenini hala tam olarak anlamış değiller, lakin 1990’ların sonlarından beri ocakta yapılan ‘kaynatılmış’ kahvenin bilhassa diterpen bakımından yüksek olduğunu biliyorlar.

— Birçok ofis sıcak içecek makinesi, kahvelerini kaynatılmış çeşidine misal bir halde hazırlıyor. İsveç’teki işyerlerinde bu makinelerin etrafında neredeyse mecburî molalar veriliyor ve biz de bunları test etmeye karar verdik.

Kahvenizi hazırlama biçiminiz kolesterolünüzü nasıl tesirler?

Uppsala grubu, bir dizi kahve makinesinden gelen içecekleri inceledi. Kahvenin makineler tarafından demlenmesine ya da filtrelenmesine bağlı olarak diterpen düzeylerinin değerli ölçüde yükseldiğini keşfettiler.

Iggman, “Günde altı fincan kaynatılmış kahve kolesterolünüzü yaklaşık yüzde 10 artıracaktır” dedi.

Öte yandan kâğıt filtre ile yapılan kahvenin en sağlıklı seçim olduğu ortaya çıktı. Dr. Iggman, “Her gün çok fazla kahve içen beşerler için bu halde kahve yapmak, kolesterolü yükselten bu hususları neredeyse büsbütün filtrelemeyi başarıyor” diye konuştu.

Kafeteryalardan alınan kahve, kaynatılmış ve filtrelenmiş kahve ortasında bir yerde bulunur. Iggman, “Bazı espresso örnekleri de yüksek seviyede diterpen içeriyordu, lakin büyük çeşitlilik vardı. Çalışmamızda hazır kahveye bakmadık, lakin evvelki çalışmalar filtre kahve ile benzeri bir profile sahip olduğunu göstermiştir” dedi.

Iggman’a nazaran, yalnızca bakarak mesken üretimi kahvenizin ne kadar sağlıklı olduğu hakkında bir fikir edinebilirsiniz. Şayet içeceğiniz bulanık görünüyorsa, muhtemelen düzgün bir formda filtrelenmemiştir.

Kahvenin kalp sıhhatine yararları var mı?

Diğer kimi çalışmalar da kahvenin kalp sıhhatini destekleyici özelliklerine işaret ediyor. 2023 Kahve ve Gerçek Vakitli Atriyal ve Ventriküler Ektopi çalışmasına (CRAVE kısaltmasıyla da bilinir) nazaran, kahve içmek yaptığınız idman ölçüsünü artırabilir.

The New England Journal of Medicine mecmuasında yayımlanan çalışmada, insanların kahve içtikleri günlerde günde ortalama 1.000 ekstra adım attıkları tespit edildi.

Araştırmacılar, “Her ek kahve içimi günde 587 daha fazla adımla ilişkilendirildi. Bu büyüklükteki adım sayısı farklılıkları, vefat oranının azalması da dahil olmak üzere sıhhat sonuçlarının güzelleşmesiyle ilişkilendirilmiştir. Muhtemelen kafein, idman yapmak için ruhsal motivasyona yardımcı oldu ya da fizikî performansı, bu çeşit bir aktiviteyi daha kolay yahut daha keyifli hale getirecek halde geliştirdi. Dezavantajı ise iştirakçilerin gece başına ortalama 36 dakika daha az uyumasıydı” dedi.

Kalp sıhhati için kahve içmek için günün en düzgün vakti hangisidir?

Şubat ayında European Heart Journal’da yayınlanan bir çalışmada, sabahları kahve içen şahısların kardiyovasküler hastalıklardan ölme riskinin daha düşük olduğu ve tüm gün kahve tüketenlere nazaran daha düşük mevt riskine sahip oldukları tespit edildi.

Tulane Üniversitesi Obezite Araştırma Merkezi’nin baş araştırmacısı ve yöneticisi Dr. Lu Qi, “Olası bir açıklama, öğlenden sonra yahut akşam kahve tüketmenin sirkadiyen ritimleri (vücudumuzun 24 saatlik fizikî, zihinsel ve davranışsal değişim döngüsü) ve melatonin üzere hormon düzeylerini bozabileceğidir. Bu da inflamasyon ve kan basıncı üzere kardiyovasküler risk faktörlerinde değişikliklere yol açıyor” bilgisini verdi.

European Journal of Preventive Cardiology’nin 2022 tarihli makalesinde olduğu üzere, bu son iki çalışma da gözlemsel olup, başka faktörler sonuçları etkilemiş olabilir. Dr. Qi, sabah kahvesinin neden daha sağlıklı olduğunu tam olarak anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtiyor.

Kalp sıhhatine uygun kahve alışkanlığı nasıl kazanılır?

Filtre kahve seçin ve ofis makinesi kahvelerinden kaçının

İsveç’teki Uppsala Üniversitesi’nde yapılan ve Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases mecmuasında yayınlanan araştırmaya nazaran filtre kahve en kolesterol dostu kahve olarak belirlenirken, ocakta kaynatılarak yapılan Türk kahvesi ve kimi ofis kahvelerinden kaçınılması öneriliyor.

İki ila dört fincanı hedefleyin

İngiliz Kalp Vakfı’ndan Victoria Taylor, “Günde dört fincan üzere makul ölçüde kahve yahut çay birçok insan için kâfi olacaktır. Araştırmalar, bu seviyede kafein alımının kalp sıhhatinize ziyan vermemesi gerektiğini gösteriyor. Bundan daha fazlası kimi şahıslarda kalp atış suratını ve kan basıncını artırarak çarpıntıya yol açabilir” dedi.

Sade için

Bilim insanları ayrıyeten kalp sıhhatinizi etkileyen şeyin yalnızca çekirdeklerin demlenmesi olmadığı konusunda hemfikirdir. Taylor, “Kahve ya da çayınıza şeker eklemek ya da bol sütlü kahve içmek, kafeinden daha büyük olasılıkla bir meseledir zira kaloriler birikerek kilo almanıza neden olabilir. Beyaz çikolatalı mocha’lar ve karamelli macchiato’nun yanı sıra yanınıza aldığınız havuçlu kek dilimini de unutmayın” diye açıkladı.