Gizem: Gülay, geçen hafta bireylere, ailelere ve kurumlara danışmanlık hizmeti veren İstanbul Psikoloji’nin düzenlediği İnançlı Yuva Konferansı’na katıldım. Konferansın emeli; zelzele, yangın, kriz ve toplumsal çalkantıların akabinde çocuklarımıza inançlı birer duygusal ve fizikî yuva kurmanın yollarını araştırmaktı. Konuklar ortasında Notre Dame Üniversitesi’nden psikolog Darcia Narvaez vardı. Oturumunun başlığı da ‘Doğanın Çocuk Yetiştirme Rehberi’ydi…
Gülay: Aa, Darcia Narvaez mi? Ben onu ‘Evrimleşmiş Yuva’ kitabından biliyorum. Şefkatli bir toplumun temellerini yerli halk bilgeliğiyle anlatıyor. Neler söyledi?
Gizem: Birinci cümlesi tüm konuşmanın özeti üzereydi; “Evrimleşmiş yuva, sevginin harekete geçmiş halidir” dedi. Ve sonra, bu sevginin nasıl bir yapı içinde şekillenmesi gerektiğini anlattı. “İnsan işbirlikçi olmak üzere evrimleşmiş bir varlık” diyor. Fakat bu işbirliğinin büyüyebilmesi için bir yapı, bir sistem, bir takviye ağı kuralmış.
Gülay: Yani yalnızca “İyi anne ol” demiyor, “Ortamı da dönüştür” diyor…
Gizem: Aynen o denli. İşte o ortamı tanım ederken Darcia ‘Evrimleşmiş Yuva Modeli’nin 9 temel bileşenini sıraladı. Bunlardan kimileri direkt bebeklere yönelik ancak birden fazla hepimizi ilgilendiriyor:
◊ Beğenilen karşılandığın toplumsal ortam: İnsan hangi yaşta olursa olsun kabul görmek ister. Bir bebeğin kucakta hissettiği itimat duygusu, ömrü boyunca benlik algısını etkiliyor.
◊ Sakin doğum tecrübesi: Doğumun aceleye getirilmemesi, annenin ve bebeğin ritmine güvenilmesi gerekiyor. “Doğa aslında biliyor” diyor Narvaez.
◊ İnançlı bağlar kuran destekçiler: Çocuk sırf anneyle değil, birden fazla sevgi dolu yetişkinle bağ kurmalı. En az 3 yetişkin öneriyor hem atalar hem de araştırmalar!
◊ Müspet dokunma: Kucakta taşınan, sevgiyle sarılan bebek daha sakin oluyor ve toplumsal olarak daha esnek yetişiyor. Tokat üzere olumsuz temasların kalıcı hasarları var.
◊ Çocuk tarafından yönlendirilen
emzirme: Anne sütü mucizevi. Sabah enerjik, akşam sakinleştirici. Kız çocuklarına farklı, oğlanlara farklı içerik sunuyor beden.
Yüzde 80’i canlı madde!
◊ Hür oyun: Zıplamak, tırmanmak, güreşmek… Tüm bunlar duygusal regülasyon için kural. Oyun, çocuğun laboratuvarı aslında.
◊ Tabiatla iç içe olmak: Narvaez bunu “Hepimiz bu dünyanın evlatlarıyız” diye açıkladı. Tabiat yalnızca gezilecek yer değil; çocuğun aynası, öğretmeni, dostu.
◊ Toplulukla onarıcı pratikler: Birlikte yas tutmak, birlikte sevinmek, ritüellerle uygunlaşmak… Toplumun şefkatle kendini tamir etmesi gerekiyor.
◊ Mentorluk ve ömür uzunluğu rehberlik: İyi niyetli, bilge, aklıselim yetişkinler her yaştaki çocuğun -ve yetişkinin- pusulasıdır.
‘Bu bizim mirasımız’
Gülay: Ay Gizem, bu listeyi çıktı alıp elimizin altında bir yerlerde tutmak, orta ara bakmak lazım. Büyürken o kadar çok şeye gereksinim duyuyoruz ki, fark etmeden eksik bırakılıyor, biz de yetiştirdiklerimizi eksik bırakıyoruz. Ancak suçlamak yerine bunun farkında olup unuttuklarımızı, unutulanları hatırlamalıyız, o denli değil mi?
Gizem: Aynen. Psikolog Narvaez de buna dikkat çekiyor. “Doğanın rehberliğinde çocuk yetiştirmek mirasımız. Fakat unuttuk. Yine hatırlayabiliriz” diyor.
Gülay: Ben de artık o hatırlamanın ucundan tuttum güya. İnançlı yuva, dört duvar değil. Sevgi, temas, tabiat, bağ, oyun… Bunlarla kuruluyor. Ve en az 3 yetişkin kuralı çok değerli, atalarımızın da dediği üzere bir çocuğu bir köy yetiştiriyor. Yalnız annelikle değil, yalnız yetişkinlikle de baş edemiyoruz. Toplum birbirini güzelleştirmeli. Birbirimizi kucaklamalıyız.
Gizem: Motamot o denli. Ve doğa! Narvaez’in tabiata verdiği kıymet etkileyiciydi. Ağaçlar, toprak, hayvanlar… Hepsi çocuğun ve aslında bizlerin ruhunu yatıştıran dostlar. Diyor ki; “Hepimiz bu dünyanın evlatlarıyız. İnsan tabiatı, sevgiyle desteklenirse en hoş halini bulur.”
Gülay: Bu ortada Dr. Darcia Narvaez’in meslektaşı Dr. Gay A. Bradshaw’la birlikte kaleme aldığı ‘Evrimleşmiş Yuva’ kitabının Türkçe çevirisi mevcut. Konferansa katılamayanlar için kitap kusursuz bir başlangıç.
Gizem: Hürriyet Pazar ekinde bu mevzuyu daha da derinlemesine ele alacağız. Takipte kalın.
