İğrenç olay dönüm noktası oldu: Telefon kamerasını sessize almak Asya ülkelerinde neden yasaklandı?
Akıllı telefonlarla fotoğraf çekerken çıkan “klik” sesi, Japonya’da en sessiz ortamları bile delip geçiyor. Sanat galerilerinden tapınaklara, toplu taşıma araçlarından okul merasimlerine kadar her yerde duyulan bu ses, kullanıcıların kendi tercihine bırakılamıyor. Japonya’daki telefonlarda kamera sesi kapatılamıyor. Üstelik bu yalnızca teknik bir ayrıntı değil; kanunlarla belirlenmiş bir mecburilik.
Peki neden?
MAHREMİYET İHLALLERİNE KARŞI YASAL ÖNLEM
Japonya’da bu kuralın temelinde, şahsî mahremiyetin korunması yatıyor. Bilhassa istek dışı fotoğraf ve görüntü çekimi üzere hataları önlemek emeliyle, 2000’li yılların başında yürürlüğe konan düzenlemeler sayesinde, ülkede satılan tüm telefonların kamera sesi çıkarması mecburi hale geldi.
Bu ses, telefon sessizde bile olsa devre dışı bırakılamıyor. iPhone kullanıcıları, Apple’ın Japonya için özel olarak geliştirdiği modellerde kamera sesini kapatma seçeneğini bulamıyor.
MASASHI TASHIRO OLAYI: BİR DÖNÜM NOKTASI
Bu kuralın hayata geçmesindeki en dikkat cazip olay, 2000 yılında yaşandı. Ünlü Japon müzisyen ve televizyon kişiliği Masashi Tashiro, Tokyo’daki bir tren istasyonunda, telefonuyla gizlice bir bayanın fotoğrafını çekerken yakalandı. Olay, kamera özellikli cep telefonlarının şimdi yeni yeni yaygınlaştığı devirde kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.
Japonya’da kameraya sahip birinci telefonlardan biri olan J-SH04’ün geliştirme sürecinde yer alan mühendis Keiji Takao, yıllar sonra verdiği bir röportajda şu sözleri kullandı:
“Telefonlara kamera eklediğimizde, bu özelliklerin berbata kullanılabileceğini öngörüyorduk. Tashiro’nun tutuklanması, bu taraftaki telaşlarımızı güçlendirdi. Bu yüzden deklanşör sesinin sessiz modda bile çalması tarafında karar alındı.”
Bu karar kısa müddette tüm üreticilere örnek oldu ve Japonya’daki bütün telefonlara uygulandı.
GÜNEY KORE’DE DE TIPKI KURAL VAR
Japonya bu hususta yalnız değil. Güney Kore’de 2014’te yürürlüğe giren Zımnilik Müdafaa Yasası ile tıpkı uygulama mecburî hale geldi. Çin’de de misal düzenlemeler bulunuyor. Her üç ülkede de maksat birebir: Kapalı fotoğrafçılığı engellemek.
Her ne kadar kamera sesi mecburî olsa da teknolojiyi berbata kullanmak isteyenler için yeni yollar da ortaya çıktı. Japonya’da “BlackVideo” isimli fiyatlı bir uygulama, kullanıcıların kamera sesini büsbütün devre dışı bırakmasına, manzarayı tarayıcı ekranı üzere göstermesine ve kayıtları kapalı klasörlerde saklamasına imkan tanıyor.
Bu uygulama, App Store’da en tanınan fiyatlı kamera uygulamaları ortasında yer alıyor. Bilhassa tren üzere kalabalık ortamlarda, bu cins sessiz kamera uygulamaları makûs gayelerle kullanılabiliyor.
2010 yılında Japonya’da bin 741 kişi yasa dışı fotoğraf çekmekten tutuklanırken, bu sayı 2019’da 3 bin 953’e yükseldi. Bu da gösteriyor ki, tek başına sesli deklanşör uygulaması tahlil getirmiyor.
