HPV aşısı fiyatsız oluyor! ’13 yaşındaki bütün çocuklarımıza HPV aşısını yapabilir hale getireceğiz’

Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, “HPV (Human Papilloma Virüs) aşısının, 2025 sonu prestijiyle, bilhassa 13 yaşındaki çocuklara fiyatsız olacağını açıkladı. Bakan Memişoğlu, “HPV dediğimiz virüsle ilgili spekülasyonlar oluyor, onunla ilgili biz de bir çalışma yaptık. Bunun temelinde 200 tipi var, farklı varyasyonları var. Temel kanser yapma riski olan bilhassa rahim kanseri riski olan iki tane suşu var. Bunlarla ilgili de aşı programını başlatacağız 2025’in sonunda, 13 yaşındaki bütün çocuklarımıza HPV aşısını yapabilir hale getireceğiz, 15 yaşın üzerindekileri de isteyenlerin aşılarını yapacak hale geleceğiz. Bunu speküle ediyorlar. HPV’yi tarıyoruz şu anda, SMA’yı da tarıyoruz. HPV aşısını, 2025 sonu prestijiyle insanlarımıza fiyatsız, bilhassa 13 yaşındaki çocuklarımıza ulaştıracağız” diye konuştu.

Kadın sıhhatini tehdit eden en büyük risklerden biri jinekolojik kanserleri olarak öne çıkıyor. Rahim (endometrium), rahim ağzı (serviks) ve yumurtalık (over) kanserleri, her yıl binlerce bayanın hayatını etkileyen önemli hastalıklardır. Lakin, erken teşhis ile bu kanserler büyük oranda tedavi edilebilir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Bekir Şen, bu mevzuda bayanların farkındalık kazanmasının ehemmiyetini vurguladı, “Kadın hastalıklarında en büyük tehlike, belirti vermeyen sessiz hastalıklardır. Pek çok bayan, rastgele bir şikayeti olmadığında jinekolojik denetimleri ihmal ediyor. Meğer birçok jinekolojik kanser, erken evrede tespit edildiğinde büsbütün tedavi edilebilir. Bu yüzden rutin denetimler hayat kurtarır” dedi.

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA JİNEKOLOJİK KANSERLERİN GÖRÜLME SIKLIĞI

Türkiye’de rahim kanseri, en sık görülen jinekolojik kanser çeşididir. 2020 GLOBOCAN bilgilerine nazaran, Türkiye’de en sık görülen 10 bayan kanseri ortasında rahim kanseri 6., rahim ağzı (serviks) kanseri ise 10. sıradadır.

Dünya genelinde en sık görülen jinekolojik kanserlerden biri olan rahim ağzı kanserinin, Türkiye’de tarama programları sayesinde daha düşük sıklıkta görülüyor. Rahim ağzı kanseri, HPV tarama programları sayesinde Türkiye’de birçok ülkeye kıyasla daha düşük oranlarda görülüyor. Lakin bu, taramaların aksatılabileceği manasına gelmez.

HPV taşıyıcılığı olan bayanlar tertipli takip edilmezse, hastalık ilerleyebilir ve ölümcül hale gelebilir. Buna rağmen, yumurtalık kanseri hâlâ geç teşhis edilmesi nedeniyle en riskli jinekolojik kanserlerden biri olmaya devam etmektedir.

JİNEKOLOJİK KANSERLERDE RİSK FAKTÖRLERİ

Her jinekolojik kanserin farklı risk faktörleri vardır. En sık görülen jinekolojik kanserlerin nedenlerini şöyle açıklamak mümkün:

• Endometrium (rahim) kanseri: Bu kanser tipi, çoklukla menopoz sonrası bayanlarda görülür. Obezite, diyabet, yüksek östrojen düzeyi, erken adet görme yahut geç menopoza girme üzere faktörler riski artırır.

• Serviks (rahim ağzı) kanseri: HPV enfeksiyonuen büyük risk faktörüdür. Bunun yanı sıra, sigara kullanımı, erken yaşta cinsel alaka ve bağışıklık sisteminin zayıf olması riski artıran faktörler ortasında yer alır.

• Over (yumurtalık) kanseri: Bu kanserin en büyük risk faktörlerinden biri genetik yatkınlıktır. BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarına sahip bayanlarda, yumurtalık kanseri riski %40-60 oranında artar. Ayrıyeten ileri yaş, uzun mühlet doğurganlık artırıcı tedaviler görmek ve ailesinde kanser hikayesi olması da riski artırır.

JİNEKOLOJİK KANSERLERDEN KORUNMA YOLLARI

Jinekolojik kanserlerden korunmanın en tesirli yolu, nizamlı taramalar ve sağlıklı hayat alışkanlıklarıdır. Bayanların bu hususta alabileceği tedbirler nelerdir?

• Rutin jinekolojik muayeneler: Cinsel hayata başladıktan sonra her bayanın yılda en az bir sefer jinekolojik muayene olması gerekiyor. 21 yaşından itibaren PAP smear, 30 yaşından sonra ise HPV testleri ile tertipli tarama yapılmalıdır.

• HPV aşısı: HPV enfeksiyonu rahim ağzı kanserinin %99’undan sorumludur. HPV aşısı 9-26 yaş ortasında yapılması önerilse de, 45 yaşına kadar koruyuculuğu devam etmektedir. Hatta 45 yaş üstünde bile müspet tesirleri olduğu görülmüştür.

• Sağlıklı beslenme ve antrenman: Nizamlı idman yapmak, ülkü kiloda kalmak ve sağlıklı beslenmek, bilhassa östrojen bağımlı tümörleri önlemek için büyük ehemmiyet taşır.

• Sigara ve alkol tüketimini azaltmak: Sigara, bilhassa rahim ağzı kanseri için büyük bir risk faktörüdür. Bayanların sigarayı bırakması, kansere yakalanma riskini önemli biçimde azaltacaktır.

TARAMA PROGRAMLARININ EHEMMİYETİ VE TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALAR

Türkiye’de, 30-65 yaş ortasındaki bayanlara her 5 yılda bir HPV + smear testi fiyatsız olarak yapılmaktadır. Lakin iştirak oranları hala istenen düzeylerde değildir. Bayanların büyük bir kısmı, tarama programlarından haberdar değil ya da gerekli görmediği için test yaptırmıyor. Meğer, serviks kanseri erken evrede yakalandığında %90’ın üzerinde muvaffakiyetle tedavi edilebiliyor. Bilinçlendirme kampanyaları, taşınabilir sıhhat hizmetleri ve HPV aşısının yaygınlaştırılması ile daha fazla bayana ulaşabiliriz.

GERÇEK BİR HAYAT KISSASI: HİÇBİR BELİRTİ YOKTU, FAKAT RUTİN DENETİM HAYATINI KURTARDI

Jinekolojik kanserlerin en büyük tehlikesi, birtakım tiplerin uzun müddet hiçbir belirti vermeden ilerleyebilmesidir. Op. Dr. Mehmet Bekir Şen, bir hastasının yaşadığı süreci şu sözlerle anlattı:

“34 yaşında, büsbütün sağlıklı görünen bir hastam, sırf adet düzensizliği şikayetiyle muayeneye geldi. Fizikî muayenesinde hiçbir olağan dışı bulgu yoktu. Lakin içimdeki mesleksel içgüdüyle, ‘Yine de bir smear testi yapalım’ dedim. Sonuçlar geldiğinde hepimiz büyük bir şok yaşadık: Rahim ağzı kanseri teşhisi konulmuştu. Şanslıydı. Çok erken evrede yakaladık ve süratlice tedavi sürecine başladık. Şayet bu tarama yapılmasaydı, büyük olasılıkla yıllar sonra çok daha ileri bir evrede teşhis edilecekti. Bugün sağlıklı ve hayatına kaldığı yerden devam ediyor. Bu olay, erken teşhisin ne kadar kıymetli olduğunu bir sefer daha gösterdi.”

KADINLAR İÇİN EN BÜYÜK GÜÇ ERKEN TEŞHİSTİR!

Kadınların tertipli jinekolojik denetimleri ihmal etmemesi, HPV aşısı yaptırması ve sağlıklı bir hayat stili benimsemesi, jinekolojik kanserlerin önlenmesinde en değerli adımdır. Şikâyetiniz olmasa da yılda bir sefer jinekolojik muayene yaptırın. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır!