Avustralya’nın Melbourne kentindeki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nden bilim insanları, HIV’i insan bedeninde büsbütün ortadan kaldırmaya yönelik bir adım attı. Araştırmanın temeli, Covid-19 aşılarıyla tanınan mRNA teknolojisine dayanıyor. Bilim insanları, özel olarak formüle ettikleri yağ kapsüllerine yerleştirdikleri mRNA’yı, HIV’in saklandığı beyaz kan hücrelerine ulaştırdı. Bu mRNA, hücrelere virüsü açığa çıkarmaları istikametinde sinyal gönderiyor.
HIV’İN GİZLENMESİ TEDAVİYİ ENGELLİYORDU
Çalışmada, ‘LNP X’ ismi verilen yeni jenerasyon nanoparçacık dizaynının bu hücreler tarafından kabul edildiği gösterildi. Bu hücreler, evvelki kuşak nanoparçacıkları almıyordu ve HIV’in burada gizlenmesi tedaviyi engelliyordu.
Araştırmanın ortak müellifi Dr. Paula Cevaal, “Daha evvel bu hücrelere mRNA ulaştırmak imkansız görülüyordu. Lakin artık, elde ettiğimiz sonuçlar karşısında hepimiz adeta nefessiz kaldık” dedi.
KRİTİK SORU HALA YANIT BEKLİYOR
Bu buluş, HIV’in bedende ‘uyku halinde’ kaldığı rezervuardan çıkarılabileceğini kanıtladı. Lakin bir sonraki kritik soru hala karşılık bekliyor: Bu virüs açığa çıkarıldığında bağışıklık sistemi ya da ek terapilerle büsbütün yok edilebilecek mi?
Çalışma, laboratuvar ortamında HIV olumlu bireylerden alınan hücreler üzerinde yapıldı. Gerçek hastalarda denenebilmesi için evvel hayvan deneyleri, akabinde güvenlik ve aktiflik çalışmaları yapılması gerekecek. Bu sürecin yıllar sürebileceği belirtiliyor.,
KANSERE UMUT OLDU
Araştırmanın kıdemli muharriri Dr. Michael Roche, bu tekniğin sadece HIV değil, kanser üzere öbür hastalıklarda da kullanılabileceğini söyledi. Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye ise bu sistemin HIV’i saklandığı yerden çıkarmada ‘şimdiye kadarki en büyük ilerleme’ olduğunu kaydetti. Fakat Stoye, “Bu virüsü yok etmek için rezervuarın tamamı mı yok edilmeli, yoksa büyük bir kısmı kâfi mi olacak, bunu vakit gösterecek” ikazında bulundu.
“KALICI TEDAVİ İÇİN SOMUT ADIM”
Öte yandan Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomas Hanke, bu buluşun kıymetini kabul etmekle birlikte, ‘vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu anda yalnızca bir hayal olduğunu’ söyledi.
Bu yeni çalışma, hastalığın kalıcı tedavisi istikametinde bugüne kadarki en somut bilimsel ilerlemelerden biri olarak bedellendiriliyor.
