Hayat kurtaran ayrıntısı uzmanlar açıkladı: Her saniye çok önemli! Çocuğunuz (ve kendiniz) için mayo seçmeden evvel bu haberi okuyun
Havalar yavaş yavaş ısınırken yaklaşan Kurban Bayramı tatili, pek çok kişi için bu yılın birinci tatilini yapma fırsatını da beraberinde getirdi. Dönemin açılmasını dört gözle bekleyenler kendilerini serin sulara atmayı iple çekiyor lakin her yıl yaz aylarında Türkiye’nin dört bir yanından gelen boğulma haberleri, bu keyfe gölge düşürüyor.
TÜİK bilgilerine nazaran, Türkiye’de her yıl 600 civarında boğulma kaynaklı can kaybı yaşanıyor. Bunların kıymetli bir kısmını çocuklar oluşturuyor.
Dünyada da durum çok farklı değil. BBC’nin Dünya Sıhhat Örgütü kaynaklarından aktardığına nazaran, her yıl 236 bin civarında ölümcül kazara boğulma meydana geliyor. Bu olaylar, dünya genelindeki ölümlerin neredeyse yüzde 8’ini oluşturuyor.
Bir istatistik de ABD’den: Ülkede yapılan araştırmalara nazaran, boğulma, 1-4 yaş ortası çocuklarda bir numaralı vefat sebebi; 5-14 yaş kümesinde ise kazara ölümlerde trafik kazalarının akabinde ikinci sırada boğulma var.
Ölümle sonuçlanmayan boğulma hadiseleri daha da yaygın. Ölen her 1 çocuğa karşı 7 çocuk acil müdahaleyle hayata tutunuyor. Boğulma olayı ölümcül olmasa bile beyin hasarı dahil birçok sıhhat problemine yol açıyor.
Hem Dünya Sıhhat Örgütü hem de ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC), boğulma mümkünlüğünü azaltmak için çeşitli tahlil teklifleri sıralıyor.
Bunların başında yüzme dersleri almak, konutlardaki havuzların etrafına güvenlik gayeli çit kurmak ve çocukları su kenarlarında tek başlarına bırakmamak geliyor.
ABD’de yapılan araştırmalara nazaran, çocuk boğulma olayları daha çok konut havuzlarında yaşanıyor zira birçok halk plajında ve halka açık havuzlarda suyun içindeki ve kıyısındaki herkesi koruyan cankurtaranlar misyon yapıyor. Konutların bahçelerindeki özel havuzlarda ise bu türlü bir sistem yok. Bazen büyük çocuklar ya da ebeveynler küçük çocukları gözetse de her an dikkatli davranmak mümkün olamayabiliyor. Öte yandan konut havuzları uydurma bir güvenlik hissi de uyandırıyor. Birçok kişi havuz küçük yahut sığ olduğu için ya da etrafta çok sayıda kişi olduğu için sorun olmayacağını düşünüyor. Lakin küçük çocukların birkaç santimetrelik suda bile boğulabileceğini, önemli yaralanmaların ve ölümlerin 30 saniyede bile yaşanabileceğini akılda tutmakta yarar var. Gerçekten CDC’ye nazaran boğulma kaynaklı çocuk ölümlerinin üçte ikisi küvetlerde yaşanıyor.
HANGİ MAYOLAR HAYAT KURTARIYOR?
Ancak ister çocuk olsun ister yetişkin, suda kaybolma olaylarında her saniye çok kıymetli. Bu bağlamda üstteki listeye bir husus daha eklemek gerekiyor: Mayonun rengi ve deseni.
Kulağa tuhaf geliyor olabilir lakin kimi renkler ve desenler suyun altına indiğinde gözden kaybolurken kimileri çok daha rahat fark ediliyor. Araştırmacılar ve cankurtaranlar bu küçük farkın hayati kıymette olduğunu belirtiyor.
ABD’li Nathalie Livingston, uzun yıllar cankurtaranlık, cankurtaran eğitmenliği, su parkı yöneticiliği, havuz ve kaplıca denetçiliği yaptıktan sonra su güvenliği eğitimi veren Alive Solutions şirketini kurdu. Alive Solutions’ın 2021 yılında yaptığı mayo renkleri üzerine yaptığı tahlil ise inanılmaz sonuçlar ortaya koydu.
Test kapsamında, farklı renklerdeki çocuk mayoları, farklı ortamlarda suyun 90 santimetre altına yerleştirildi. Birtakım mayo renkleri her şartta dikkat çekerken kimileri adeta gözden kayboldu.
ÇOCUKLAR NE VAKİT YÜZME ÖĞRENMEYE BAŞLAMALI?
Bilim dergisi JAMA Pediatrics’te yayımlanan bir araştırmaya nazaran, 1-4 yaşları ortasında bir profesyonelden yüzme dersi almış olan çocukların boğulma riski yüzde 88 daha düşük. CNN International’a konuşan George Washington Üniversitesi’nden akademisyen ve acil tıp uzmanı Dr. Leana Wen, “Burada maksat çocuklara tarz öğretmek ve yüzme grubuna katılmalarını sağlamak değil. Emel kulaç atmak ve sırt üstü yatmak üzere temel hayat kurtarma marifetlerini öğretmek” dedi. Wen ebeveynlere çocuklarına su güvenliğini her fırsatta anlatmaları, tek başına ve müsaade almadan suya girmemeleri gerektiğini öğretmeleri ve bilmedikleri sulara hiçbir vakit baş üstü atlamamaları gerektiği konusunda uyarmaları tavsiyesinde bulundu. Ek olarak küçük çocukların suya düşen bir şeyi almak için uzanmaları da düşme riski taşıdığı için çok tehlikeli. Bu nedenle çocukların bu türlü durumlarda yardım istemeleri gerektiğini bilmeleri gerekiyor.
BEYAZLAR VE MAVİLER EN TEHLİKELİLERİ
Araştırmacılar öncelikle tabanı açık ve koyu renkli havuzları test etmekle işe başladı. Alive Solutions tarafından yapılan paylaşımda, “Listemizin en alt iki sırasını beyaz ve açık mavi oluşturuyor. Bu renklerdeki mayolar havuza girince suda kayboluyor. En favori renklerimiz ise neon pembe ve neon turuncu” tabirleri kullanıldı.
Alive Solutions’ın havuzda elde ettiği sonuçlar
Aynı mayolar, 45 santimetre derinliğindeki fazla berrak olmayan bir gölde kesimli bulutlu bir havada da test edildi. Mayolar suyun yüzeyine bırakıldıktan sonra evvel kıyı düzeyinden akabinde da tekne ya da iskele üzere nispeten yüksek bir noktadan görüntülendi. Burada da en başarılı renklerin neon sarı, neon yeşil ve neon turuncu olduğu belirtilen paylaşımda, “Parlak ve kontrast yapan renkleri düşünün” sözleri yer aldı.
Araştırmacılar, koyu renklerin ise havuzların açık renk yerlerinde görülebildiğini lakin göl üzere ortamlarda yaprak yığını ya da gölge zannedilerek göz gerisi edildiğini belirterek bu renklerden de uzak durma tavsiyesinde bulundu.
Dr. Leana Wen, çocukların asla su kenarında tek başlarına bırakılmamaları gerektiğini belirterek, “Yüzme bilseler bile, kolluk ya da simit takmış olsalar bile, havuz küçük ya da sık olsa bile bir kaza yaşanabilir. Bu nedenle sizin ya da sorumluluk sahibi bir yetişkinin daima çocuğunuzu görebiliyor olması gerekir. O kişi de öbür işlerle ya da telefonuyla meşgul olmamalıdır” dedi. Bu kişinin rastgele bir kriz anında suya atlayıp çocuğu kurtarabilecek kadar yüzme bilmesi gerektiğini de söyleyen Wen, “Ek olarak bebekler, çocuklar ve yetişkinler için kalp masajı ve ilkyardım tekniklerini bilmek de değerli bir tedbirdir” diye konuştu. Wen son olarak yüzme bilmeyen ebeveynlerin çocuklarının da yüzme bilmemesinin yüksek bir mümkünlük olduğunu vurguladı ve “Kendi yüzme bilmeyen ebeveynler çocuklarını da olması gerektiği formda gözetemez” diyerek ailelere de profesyonel yüzme dersleri alma davetinde bulundu.
DESENLER DE ÇOK TEHLİKELİ
Alive Solutions Mayıs 2023’te tıpkı çalışmayı bu defa desenli kumaşlar için yaptı. Bunun sonucunda en görünür mayoların somut renklerle elde edildiği, ikinci sırada ise çok küçük desenlerin yer aldığı anlaşıldı.
Alive Solutions’ın gölde elde ettiği sonuçlar
Ne var ki büyük desenler, baz rengi parlak olsa bile görünürlüğü etkiliyordu. Örneğin en kolay fark edilen somut renk olan floresan turuncu üzerine beyaz çizgili bir mayo, suyun altına indiğinde bir yansımaya benziyordu. Çizgilerin koyu renkli olduğu hallerde, mayo neredeyse büsbütün gözden kayboluyordu.
Deniz, göl ve akarsularda yaşayan balıkları düşündüğümüzde, desen ve çizgilerin neden tehlikeli olduğu daha net anlaşılıyor. Çünkü birçok balık derilerindeki çizgi ve desenleri su altında kamufle olmak için kullanıyor. Bu desenler sayesinde balıklar avcılar tarafından fark edilmeden hayatlarına devam edebiliyor.
Livingston, Today.com’a yaptığı açıklamada, “Havuz yöneticisi ve cankurtaran olarak çalışmış biri olduğum için aşikâr renklerin başkalarından daha kolay görüldüğünü ve suyun tabanını görmenin çok güç olduğunu esasen biliyordum. Bu farkları kendi çocuklarımın çeşitli ortamlarda giydikleri mayolar sayesinde daha net görmeye başladım ve farklı şartlarda görünürlüğün mümkün olduğunca artmasını sağlayacak renkleri test etmek istedim” diye konuştu.
Her yıl 3 milyon kişinin ziyaret ettiği bir su parkında cankurtaran olarak çalışan Breanna Smith Powderly de Livingston’ın söylediklerini onayladı. Today.com’a konuşan Powderly, “Parlak, floresan renkte mayolar giyen çocukların takip edilmesi daha kolaydır. Lakin birçok su parkında verilen cankurtaranlık eğitimlerinde 10/20 kuralı öğretilir. 10 saniyede alanınızı detaylı bir biçimde taramak ve 20 saniyede sorun yaşayan şahsa ulaşmak. Hasebiyle güzel bir cankurtaran sıkıntı görülen renkleri giymiş çocukları bile takip edebilmelidir” dedi.
