ABD’de ulaşım, sera gazı salımlarının yüzde 28’inden sorumlu. Bunun büyük bir kısmı ise hâlâ akaryakıtlı araçlardan kaynaklanıyor. Elektrikli araçlar (EV) çevreci bir tahlil olarak öne çıksa da, yıllardır süren savunuculuk ve milyarlarca dolarlık yatırıma karşın EV’lerin yaygınlaşması epey sonlu kaldı. Bugün ABD yollarındaki araçların yalnızca yüzde 8’i elektrikli. Dünya genelinde ise bu oran hâlâ yüzde 10’un altında.
Ancak New York merkezli bir teşebbüs, ezber bozan bir tahlille karşımızda: Aircela isimli firma, havadan direkt akaryakıt üretebilen bir makine geliştirdiğini duyurdu. Firma yetkililerine nazaran bu aygıt, büsbütün yenilenebilir güçle çalışıyor ve hava ile sudan akaryakıt üretebiliyor. Üstelik ortaya çıkan yakıt, direkt rastgele bir akaryakıtlı araca doldurulabiliyor.
“PROTOTİP DEĞİL, ÇALIŞAN BİR MAKİNE”
Popsci haberine nazaran Aircela’nın kurucu ortağı ve CEO’su Eric Dahlgren, aygıtın New York’ta canlı bir gösterimle tanıtıldığını ve gerçek akaryakıt üretildiğini belirtti. “Biz bir prototip değil, çalışan bir makine yaptık. İnsanların bunun gerçek olduğunu görmesini istiyoruz,” dedi.
Buzdolabı büyüklüğündeki aygıt, “doğrudan hava yakalama” (DAC) teknolojisiyle atmosferdeki karbondioksiti çekiyor ve akabinde bu gazı akaryakıt haline dönüştürüyor. Aygıtın üçgen prizma biçimindeki mavi modüllerinden oluşan gövdesi, yakıt üretiminin farklı evrelerini yönetiyor. Art kısmında ise klasik bir akaryakıt pompası nozulu bulunuyor.
Teorik olarak kullanıcılar bu aygıtı konutlarının dışına kurup otomobillerini her sabah kendi ürettikleri akaryakıtla doldurabilir. Bu da etrafa ziyan vermeden akaryakıtlı araç kullanmaya devam etmenin yolunu açıyor.
GÜNDE YAKLAŞIK 4 LİTRE AKARYAKIT ÜRETEBİLİYOR
Aircela’dan yapılan açıklamaya nazaran aygıt, günde 10 kilogram karbondioksit yakalayarak yaklaşık 4 litre akaryakıt üretebiliyor. Aygıtın yakıt deposu 17 galonluk kapasiteye sahip. Örneğin bir Toyota Tacoma’nın deposu 21 galon. Yani aygıt bir gecede tam dolum yapamıyor. Lakin seri üretimle birlikte bu kapasitenin artırılması hedefleniyor.
Şirket, aygıtı 2025 sonbaharında üretime sokmak istiyor. Gaye kitle ise hem ferdî kullanıcılar hem de akaryakıt istasyonları üzere ticari işletmeler.
ÖLÇEKLENEBİLİR Mİ?
Bu aygıtın en büyük avantajı, küçük boyutları sayesinde süratle yaygınlaştırılabilir olması. CEO Dahlgren, teknolojilerinin ferdî kullanıcılardan konteyner nakliyatına kadar geniş bir kullanım alanına uyarlanabileceğini savunuyor: “Bu, karbon nötr yakıtları mümkün olan en kısa müddette, en fazla bireye ulaştırmanın en süratli yolu.”
Ancak bu vizyonun gerçekleşmesi, yenilenebilir güç kaynaklarının yaygınlaşmasına bağlı. Çünkü aygıtın çalışması için gereken elektrik, şayet doğal gaz üzere fosil kaynaklardan geliyorsa, çevresel yarar önemli oranda azalıyor. ABD’de yenilenebilir güce geçiş süratle artıyor olsa da, mevcut idarenin “drill baby drill” (kaz, çıkar, kullan) siyaseti bu süreci yavaşlatabiliyor.
CEO Dahlgren ise vakit kaybetmeden harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor: “On yıllar bekleyemeyiz. Artık bir şey yapmamız gerekiyor.”
