Çamlıhemşin’in yüksek dağ bölümlerinde bahar mevsiminin gelişi, mayıs sonu itibariyle başlar. Baharda Türkiye’nin dört bir yanında mevsim dönüşümünü izlemek beşere keyif verir. Lakin yeşilin
elli tonunun memleketi Karadeniz’de, daha da içerilere girdiğinizde, bilhassa Fırtına Deresi’nden Kaçkarlar’a uzanan sınır üzerinde dolandığınızda, bahar tüm ihtişamıyla sizi karşılar. Baharda Karadeniz planı yapanlar için bir rehber hazırladık.
Öncelikle havayoluyla ulaşmayı seçecekseniz, Pazar ilçesi hudutlarındaki havalimanına biletinizi almalısınız, bunu çok evvelce planlamanızı öneririm, bazen yer bulunamayabiliyor. Havalimanından sonra Çamlıhemşin’e varmak, araçla yarım saat kadar sürüyor. Vadiye döndüğünüzde yeşermeye başlayan yamaçlarla gürül gürül akan Fırtına Deresi’nin sesiyle büyüleniyorsunuz. Çamlıhemşin ilçesinden 13 kilometre üstteki Zilkale’ye vardığınızda, kalenin etrafını seyre kolun. Fırtına Vadisi’ni en güzel gören seyir noktalarından biri olan Zilkale, 14’üncü yüzyılda Cenevizliler tarafından yapılmış bir ticaret kalesi. Trabzon’u Tebriz’e bağlayan İpek Yolu’nun değerli bir geçit noktasında kurulan kaleden Mollaveyis Köyü’nün de uzandığı vadiyi izlemenizi öneririm.
Zilkale’den ayrıldıktan sonra, rotanızı Palovit Vadisi’ne çevirin. Palovit Vadisi, Fırtına’nın yağmur ormanları niteliğinde bölge. Porsuk, kayın, ladin, ardıç üzere ağaç tiplerinin anıtsal formlarını görebileceğiniz, bine yakın bitki tipine baharda
mesken sahipliği yapan, evvelce de memleketin en değerli ballarının üretildiği özel bir vadi. Palovit Vadisi’nin gürül gürül akan şelalelerinin yanından yürüye yürüye, ormangüllerinin kokusuyla havayı ciğerlerinize çekin.
‘Kumar’ların peşinde
Zilkale ve Palovit ziyaretlerini bitirdikten sonra Çat Vadisi’ne hakikat yol alabilirsiniz. Çat’a çıkmadan evvel, Meydan Köyü mevkisindeki şimşir ormanına uğramayı ihmal etmeyin. Sarı ormangüllerinin etrafını sardığı ormanın bugünkü imajı içinizi burkabilir lakin ormanın kurtulmaması için bir sebep yok. Bu buruk manzaranın sizi üzmesine müsaade vermeyin, “Her vakit umut vardır” diyerek ayrılın. Üstlerde bir görüntü şöleniyle baş başa kalacaksınız.
Meydandan ayrılıp Kara Reşit Rampası’nı tırmanmaya başladığınızda, Çat Vadisi’nin davetkârlığı sizi içine gerçek çekecek. Fırtına Vadisi’nin üstlerinde konuşlanmış geniş ladin ve gürgen ağaçlarının kucağındaki Çat Vadisi, Hemşin ve Elevit derelerinin ‘çat’tığı yani karşılaştığı bir nokta. Çat Vadisi baharın gelişiyle birlikte ‘rhododendron’ denen ormangüllerinin, lokal sözle ‘kumar’ların mevsimini yaşar.
En çok da kara ve eğri (sarı) kumar hâkim olur tabiata. Şimdilerde envai çeşit çiçeğin yamaçlara yayıldığını, ağaçların çiçeklenip delicesine yeşerdiğini, derenin eriyen karlarla depreştiğini görmek farklı bir his veriyor beşere.
Fırtına Deresi mayıs-haziran aylarında karların erimesiyle yıl içindeki en büyük debisine ulaşır ve çoklukla bu mevsimde çocuklara özellikle dere kenarlarına inilmemesi tembihlenir. Orman altlarındaki mor renkli kumar çiçekleriyle orman içindeki sarı renkli kumar çiçeklerinin kokusu biz insanları olduğu üzere arıları da cezbeder. Ve arıların kumar çiçeklerinden aldığı özler, Karadeniz vadilerinin tadına doyulmaz ballarına hoşluklarını katar.
En geniş yayılışa sahip iki cinsten biri olan kara kumarlar bilhassa Çat Vadisi’nde olduğu üzere ladin, kayın ve göknar ormanları altında yaygın olarak vardır. Çalı formundadır ve 4 metreye kadar uzayabilir. Karayemiş, ayıüzümü, çobanpüskülü ve böğürtlenlerle birlikte ağır bir canlı örtü oluşturan kara kumarlar dik ve ormansız alanlarda toprak erozyonunu önler. Çat Vadisi’nin göze çarpan bir öbür kumar çeşidi de Çamlıhemşin’de ‘eğri çiçeği’ denen ‘rhododendron luteum’dur. Türkiye’nin kışın yaprağını döken tek kumar tipi olan eğriler, sarı ve keskin kokulu lakin zehirli çiçeklerini mayıs ayında açar. Arının, bu nektardan fazla alması, ürettiği balın ‘deli bal’ olmasına sebep olur. Bu nedenle bal alırken üreticiye bu sorulmalıdır.
Baharda coşan tabiat
Çat Vadisi’nden 7 km üste yanlışsız soldan devam ettiğinizde, ladin ormanlarının ve iki derenin birleşim noktasında Elevit’i göreceksiniz, sakın şaşırmayın. 1.800 metre rakımlı ve aslında köy statüsünde olan bu eski mezra, 100’e yakın haneye konut sahipliği yapar. Mayıs ayından itibaren yayla sakinlerini, sonrasında ise ziyaretçilerini karşılar. Elevit’in bir kahvesi, birkaç da pansiyonu var. Kolay ulaşılabilmesine karşın çok turistikleşmemiş lakin vakit zaman kalabalık olabiliyor. Siz kalabalıklardan uzaklaşmak isterseniz, yürüyerek dolaşmayı tercih edin. Aracınızı park edip yürüyün, meskenleri dolaşın, daha önce büyük bir yangın yaşamış olsa da hâlâ ayakta kalabilen eski mimariyi görün, insanlara selam verin, kahvede bir çay için. Baharda bembeyaz köpük üzere akan Elevit Deresi’ni seyre dalıp o mevsimde coşan tabiatı, binbir çiçeği de fotoğraflayabilirsiniz.
Biraz daha üste yanlışsız çıkıp Elevit’i geride bıraktığınızda Nafkar, Karunç, Trovit üzere yaylaları da görebilirsiniz. Ya da gönlünüze nazaran yol sizi nereye götürürse… Lakin tekrar de erken bir mevsim olduğu için aracınız ve kendiniz için her türlü önlemi alıp yola çıkmanızda yarar var. O yükseltide market, akaryakıt istasyonu üzere yerler yok, önlem bahsi biraz da bundan…
Tatmanız, görmeniz, almanız gerekenler
Fırtına Vadisi’nin girişinde, bayan girişimcilik örneği Mora’ya uğrayıp el işi eser alışverişi yapabilirsiniz.
Tamamen elle üretilerek yapılan organik Lazika çaylarını denemelisiniz.
Çamlıhemşin’de Konaklar Mahallesi’ne çıkıp Kalif Kafe’de kahvaltı yaptıktan sonra tarihi konakları görebilirsiniz.
Çinçiva Köyü’nde Zua Kafe’de, orman meyveli muhallebi ve mürver
gazozunu tadabilirsiniz.
Çat Vadisi’ne girişteki Toşi’de
konaklayıp yemek yiyebilirsiniz.
Vadiyi bir taç üzere süsleyen Çat Köprüsü’ne çıkıp dereyi izlemeyi unutmayın.
Çat’tan sonra sağa ayrılan yoldan devam ederek Kale-i Bala’yı da ziyaret edebilirsiniz.
