1981 yılında şimdi 26 yaşındayken, ortağı Paul Allen ile birlikte kurduğu küçük yazılım şirketi Microsoft’un bahtını değiştirecek adımı atmak üzereydi. O devir bilgisayar dünyasının devi IBM ile yapılacak bir muahede, şirketin geleceğini belirleyebilirdi. Lakin bu dev şirketi etkilemek kolay olmayacaktı.
Bill Gates, Microsoft yazılımlarının yalnızca güçlü değil, tıpkı vakitte esnek ve yaratıcı tahliller sunabildiğini göstermek istiyordu. Bu fikirle, IBM yöneticilerine yapılacak sunuma sıradışı bir katkı yapmak için çılgın bir fikir ortaya attı: bir görüntü oyunu geliştirmek. Oyun, yalnızca teknik bir gösterim aracı olacaktı, lakin zamanlama kritikti. Gates, yazılımcı Neil Konzen ile birlikte yalnızca bir gecede bu projeyi tamamlamaya koyuldu. Sonuç ise “Donkey” isimli kolay bir yarış oyunu oldu.
Donkey, oyuncunun iki şerit ortasında otomobil sürerek yolda çıkan eşeklere çarpmamaya çalıştığı 8-bitlik bir oyun olarak tasarlanmıştı. Grafikler ilkel, oynanış ise son derece kolaydı. Lakin asıl emel bir cümbüş eseri yaratmak değil, IBM bilgisayarlarında çalışan Microsoft yazılımının gücünü ve BASIC programlama lisanının yeteneklerini gözler önüne sermekti. Sunum günü geldiğinde, Gates ve Konzen oyunu IBM yöneticilerine büyük bir gururla sundular. Beklenen etkiyi yaratmayı başardılar ve kısa müddet sonra Microsoft ile IBM ortasında tarihi bir mutabakat imzalandı.
Bu muahede, Microsoft’un IBM donanımı için işletim sistemleri ve yazılımlar üretmesine imkan sağladı. Böylelikle Microsoft sırf görünürlük kazanmakla kalmadı, tıpkı vakitte milyonlarca dolar gelir elde etti. Daha da önemlisi, bu iş birliği ferdî bilgisayarların geniş kitlelere ulaşmasının önünü açtı. Microsoft’un yükselişi bu noktadan itibaren sürat kazandı.
Aradan geçen 40 yılın akabinde Donkey, oyun dünyasında “tarihin en makus oyunlarından biri” olarak anılsa da, bu durum oyunun tarihi değerini gölgeleyemiyor. Apple’ın efsanevi mühendislerinden Andy Hertzfeld, Donkey için “en utanç verici oyun” yorumunu yapsa da, oyunun gerisindeki hedef göz önüne alındığında bu tenkitlerin görece yüzeysel olduğu söylenebilir. Donkey’in asıl fonksiyonu, teknik bir demoyu tesirli ve anlaşılır bir biçimde sunmaktı. O devir için bu bile başlı başına bir yenilikti.
Donkey hiçbir vakit bir ticari muvaffakiyete ulaşmadı. Satış geliri elde edilmedi, büyük mükafatlar kazanılmadı. Lakin bu küçük ve sıradan görünen oyun, tahminen de Microsoft’un yazgısını değiştiren en değerli taşlardan biri oldu. Bugün teknoloji tarihine bakıldığında, Donkey’in gerisindeki fikir, zamanlaması ve tesiri, girişimcilik derslerinde örnek gösterilebilecek kadar pahalı bir atılım olarak öne çıkıyor.
