Yaz mevsimiyle birlikte ayaklar daha çok görünür hale gelirken, açık ayakkabılar, sıcak hava ve nem artışı ayak sıhhati için birçok riski de beraberinde getiriyor. Dermatoloji uzmanları Doç. Dr. Ezgi Özkur ve Dr. Figen Akın topuk çatlaklarından nasıra, tırnak batıklarından mantar enfeksiyonlarına kadar sık karşılaşılan yaz meselelerine karşı alınabilecek tedbirleri ve yanlışsız bakım uygulamalarını anlattı. Kolay tedbirlerle hem estetik hem de hijyenik açıdan sağlıklı adımlar atmak mümkün.
‘Her gün sabunla yıkanmalı’
Dermatoloji uzmanı Doç. Dr. Ezgi Özkur
◊ Bakımın birinci adımı, tertipli olmasıdır. Derin çatlaklarda yüzde 20-40 oranında üre içeren medikal kremler ve sistemli ayak banyoları önerilir. Haftada bir kere peeling yahut törpüyle meyyit deri uzaklaştırılmalı, çatlamış bölgeler antiseptik eserlerle temizlenerek enfeksiyon riski azaltılmalı.
◊ Haftalık ayak peeling’leri ve bilhassa topuk bölgesine ağır nemlendirici uygulamak, cildin yumuşaması için hayli kıymetli. Her akşam nemlendirici kremle yapılan kısa bir masaj hem deriyi yumuşatır hem de kan deveranını arttırır.
◊ Takviyesiz ve düz tabanlı terlik ya da sandaletler uzun vadede taban çökmesi, parmak deformiteleri ve nasıra yol açabilir. Ayağı saran, takviyeli, rahat ve hava alabilen modeller tercih edilmeli. Terlik giyildiğindeyse sürtünmeye maruz kalan bölgelere hafif bariyer kremler uygulanabilir.
◊ Ayaklar her gün sabunla yıkanmalı ve bilhassa parmak ortaları çok uygun kurulanmalı. Havuz ve plaj üzere ortak alanlarda ferdî terlik kullanılmalı, çıplak ayakla yere basmaktan kaçınılmalı. Ayakkabılar havalandırılmalı.
◊ Ponza taşı ve peeling süreçleri haftada en fazla 1-2 defa uygulanmalı. Günlük nemlendirmeyse rutin hale getirilmeli.
◊ Tırnaklar düz kesilmeli, çok derin bölümlerden kaçınılmalı; aksi halde batık oluşabilir.
Terlemeye karşı tedbir alın
Aşırı terlemeyi denetim altına almak için ayaklara özel ter önleyici kremler yahut sprey deodorantlar kullanılabilir. Ayak pudraları nemi emerek konfor sağlar. Gerekli durumlarda botulinum toksin (botoks) uygulamasıyla ayak, el ve koltukaltı terlemeleri azaltılarak yaz ayları konforlu geçirilebilir. (Doç. Dr. Ezgi Özkur)
‘Parmak arası terlik, düz sandalet sorun yaratabilir’
Dermatoloji uzmanı Dr. Figen Akın
◊ Topuk ve ayaklarda oluşan nasır, kalınlaşma ve çatlaklar, vazelin bazlı yüzde 20-30 salisilik asitli eczane eserleriyle yumuşatılıp törpülenerek tedavi edilebilir. Ağrılı topuk çatlaklarındaysa antibiyotikli vazelinli pomatlar (örneğin borik asit içeren) kullanılabilir. Fakat uygun ayakkabı tercih edilmezse ayaktaki sorun tekrarlar.
◊ Çatlakları önlemek için üreli, gliserinli, laktik asitli kremlerle nizamlı nemlendirilmeli; bilhassa gece nemlendirici sonrası pamuklu çorap giyilmeli. Ilık su banyosu ve haftalık ponza uygulaması meyyit derilerin temizlenmesini kolaylaştırır. Uzun müddet ayakta kalmaktan kaçınılmalı.
◊ Parmak ortası terlik ve düz sandaletler nasıra, ortopedik meselelere ve başparmak deformitesine yol açabilir. Dar burunlu, yüksek topuklu ya da düz ayakkabılar da tercih edilmemeli.
◊ Yazın artan terleme, mantar ve siğil riskini yükseltir. Mantar berbat koku ve kaşıntıya, siğilse ağrıya yol açar. Bu cins enfeksiyonlardan korunmak için ortak alanlarda hijyene dikkat edilmeli, ayaklar her gün yıkanıp kurulanmalı, pamuklu çoraplar tercih edilmeli ve sık değiştirilmeli. Aile içinde bulaş sık görülür.
◊ Önü açık ayakkabıların sık kullanıldığı yaz aylarında tırnaklar kısa ve düz kesilmeli. Bilhassa diyabet hastaları, ayak bakımı için profesyonel yardım almalı; yanlış tırnak bölümü önemli komplikasyonlara yol açabilir.
◊ Kalıcı ojeler tırnağı havasız bırakıp mantar ve bakteriyel enfeksiyonlara taban hazırlar. Ayrıyeten uzun vadede sıhhat sıkıntıları yaratabilir. Açık renk, ince yapılı ojeler tercih edilmeli.
Uzmana başvurun
Ortopedik sorun varsa ortopedi uzmanına danışılmalı. Ayakkabılar ayak yapısına uygun olmalı, uzun müddet birebir ayakkabı giyilmemeli. Ayak tırnaklarında ani renk değişimleri fark edilirse dermatoloji uzmanına başvurulmalı. (Dr. Figen Akın)
