ABD basınından çarpıcı tez: Trump, Netanyahu’nun İran’a saldırmasını engelledi
Konu hakkında bilgi sahibi yetkililere nazaran, İsrailli yetkililer Mayıs ayında İran nükleer tesislerine saldırmak için planlarını uzun müddet evvel hazırladılar ve Amerika Birleşik Devletleri’nin de buna onay vereceği konusunda iyimserlerdi hatta Washington’ın bu planın merkezi bir modülü olması bekleniyordu ancak ABD başkanı şimdilik eylem yerine diplomasiyi seçti. Trump bu ayın başında İsrail’e İran’a yönelik bir saldırıyı desteklemeyeceğini bildirdi.
İran İhtilal Muhafızları Ordusu, 1 Ekim’de İsrail’e onlarca balistik füzeyle hücum başlattığını duyurmuştu. İsrail idaresi, İran’ın düzenlediği füze saldırısına karşılık verileceğini açıklamıştı.
İSRAİL KOMANDOLARINDAN BASKIN VE BOMBARDIMAN
NYT’ye konuşan kaynaklar, İsrail’in uzun vakittir İran’ın nükleer tesislerine taarruz için hazırlık yaptığını, ABD yardımı olup olmadan Tahran’a ne kadar hasar verebileceğini hesapladığını öne sürüyor. İsrail komandolarının gerçekleştireceği bir baskın ve bombardımandan oluşacak plan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun isteği üzerine ABD’li üstü seviye yetkililere sunuldu, Netanyahu operasyonun Amerikan savaş uçaklarını da içermesini umuyordu.
İsrail’e yönelik mümkün takviyenin açık göstergeleri günlerce İran medyasında manşetleri süsledi, Tahran bu mevzuda “karşı önlemlerin’ alınacağını açıkladı.
BAZI HAZIRLIKLAR YAPILDI
Bazı ABD’li yetkililer en azından başlangıçta bu planı değerlendirmeye açık görünüyordu. Amerika Birleşik Devletleri’nin Yemen’deki Husi’lere karşı taarruzlarını yoğunlaştırmasıyla birlikte, CENTCOM Kumandanı General Kurilla, Beyaz Saray’ın da onayıyla, askeri teçhizatı Orta Doğu’ya taşımaya başladı. Uçak gemisi Carl Vinson Kızıldeniz’deki Harry S. Truman uçak gemisine katıldı. ABD ayrıyeten Ortadoğu’ya iki Patriot ve THAAD füze savunma bataryaları yerleştirdi, İran’ın nükleer tesislerini yok etmek için B-2 bombardıman uçakları Diego Garcia’daki üsse gönderildi.
NYT’ye konuşan kimi yetkililer tüm bu hazırlığın Husilerin yanı sıra İran’la mümkün bir çatışmada İsrail’i destekleme planlamasının bir modülü olduğunu sav ederken, Trump idaresi içinde birtakım yetkililer ‘bunun bölgede daha geniş çatışmalara yol açacağı’ kaygısı ile İsrail planına kuşkuyla yaklaşmaya başladı. Bu isimler ortasında Beyaz Saray Genel Sekreteri Susie Wiles, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Lider Yardımcısı JD Vance yer alıyor.
Diego Garcia Üssü’nde görüntülenen B-2 bombardıman uçakları
BEYAZ SARAY’A DAVET EDİP REDDETTİ
Kaynaklara nazaran Netanyahu 3 Nisan’da ABD liderini aradı lakin Trump İran planlarını telefonda görüşmek istemediğini belirtti ve Netanyahu’yu Beyaz Saray’a davet etti.
7 Nisan’da ABD’ye giden Netanyahu’nun ziyaretindeki en kıymetli gündem unsuru İran’a yönelik taarruz planlarıydı. Lakin Netanyahu şimdi Beyaz Saray’dayken, Trump İran’la görüşmelerin başlayacağını kamuoyuna duyurdu. Yetkililerin verdiği bilgiye nazaran, Trump özel görüşmelerde de ABD’nin İran’a yönelik bir taarruza dayanak sağlamayacağını açıkça söyledi.
Gazete Netanyahu’nun Beyaz Saray’daki görüşmede ısrarcı olduğu fakat umduğunu bulamadığını yazdı.
İRAN NÜKLEER SİLAHTAN ÇOK UZAK DEĞİL
Öte yandan Birleşmiş Milletler Nükleer Gözlemevi Başkanı Rafael Grossi, Tahran’a giderek İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Erakçi ile bir ortaya geldi. Erakçi, Milletlerarası Atom Gücü Kurumunu (IAEA) “siyasi tesirlerden uzak durmaya” çağırdı. Grossi ise İran’ın ajansla iş birliğinin “nükleer programın barışçıl olduğuna dair inanç sağlamak için kritik önemde” olduğunu vurguladı.
Fransız Le Monde gazetesine bir röportaj veren Grossi, İran’ın nükleer silah geliştirmekten “çok uzak olmadığını” belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Bu bir bulmaca üzere. Ellerinde modüller var ve bir gün onları bir ortaya getirebilirler. Memleketler arası topluma ‘nükleer silahlarımız yok’ demek inandırıcı olmak için kâfi değil. Bunun doğrulanması gerekiyor.”
ABD ve öteki Batılı ülkeler, uzun müddettir İran’ı nükleer silah elde etmeye çalışmakla suçluyor. İran yetkilileri ise bu argümanları reddederek nükleer programlarının büsbütün barışçıl hedefli olduğunu savunuyor.
Birleşmiş Milletler Nükleer Gözlemevi Başkanı Rafael Grossi
