Bir bahar gününde ağaçların ve bitkilerin bol olduğu bir yere gittiyseniz ve ciğerlerinizden hırıltılı
sesler yükselmeye başladıysa siz de benim üzere bir astım hastası olabilirsiniz. Polenler sebebiyle bu devir kuvvetli geçiyor. Dünya Astım Günü de yaklaşırken bunun nasıl bir hastalık olduğunu ve nelere dikkat etmek gerektiğini Acıbadem Altunizade Hastanesi göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur’la ve Liv Hospital göğüs hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Ömer Ayten’le konuştuk.
Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur astımın akciğerlerindeki hava yollarında hassaslığı olan şahıslarda ortaya çıkan, bronş duvarının şişmesine ve kasılmasına neden olan bir teneffüs yolu hastalığı olduğunu söylüyor. Nefes darlığı, ıslık sesine benzeyen hırıltılı teneffüs, öksürük ve yapışkan balgam en kıymetli bulguları. Alerjik durumlardaysa kaşıntı, hapşırık, burun akıntısı ve deride kızarıklık ön plana çıkıyor.
Okur genetik yatkınlığa dikkat çekiyor: “Kişide astım gelişme riskini yüzde 60-80 oranında genetik belirliyor. Kimyasal gazlar, hava kirliliği, küf, toz, nem, yemek buharı, parfüm, hamamböcekleri, sigara dumanı ve polenler üzere faktörler hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırıyor.”
Polenlerin astım hastalarında bronş tepkilerine neden olduğunu söyleyen Okur şunları ekliyor: “Polenlerdeki protein bazlı yapı astım bulgularına, hatta krizine neden olabilir. Ağaç polenleri yaşadığımız bölgeye nazaran değişmekle birlikte meşe, huş, çam, karaağaç, kızılağaç, dişbudak ve ardıç en çok alerji yapan ağaç tipleridir. Kişi hangi durumda astım atağı yaşadığını en yeterli kendisi bilir ve tespit ettikten sonra ondan uzak durması en kıymetli tedavi formülüdür. Uzak duramıyorsa astımın ilaç tedavisiyle denetim altına alınması gerekir. Alerjik astım hastalarında bağışıklık sistemi fazla çalışır ve diğerleri için zararsız olabilecek unsurlara karşı çok tepki gösterir.”
Doç. Dr. Ömer Ayten 8 haftadan uzun süren öksürüğün değerli sebeplerinden birinin astım olduğunu söylüyor. Astım daha çok akut yahut kronik bronşit, bronşiolit üzere öteki hava yolu hastalıklarıyla karışabiliyor. Akut bronşit ve bronşiolit daha çok viral enfeksiyonlara bağlı, astım gibisi süreksiz semptomlara yol açıyor. Astımsa kronik bir hastalık ve güzelleşmiyor.
‘Hava kirliliği etkiliyor’
Ayten büyük kentlerde astım hadiselerinde artış gözlemlediklerini ve bunun en önemli nedenlerinin hava kirliliği ve kimyasal maruziyetin çoğalması olduğunu belirtiyor. Hastaların dikkat etmesi gerekenleri şöyle özetliyor: “Kimyasallar, güçlü kokular, toz ve yün üzere alerjen unsurlar tetikleyici olabilir. Elyaf yorgan, parfümsüz deterjan, HEPA filtreli süpürge kullanmalarını öneririm. Sigaradan uzak durulmalı. Hayvanlardaki tükürük ve deri döküntülerindeki proteinler alerjiye neden olabilir lakin her astım hastası hayvan alerjisine sahip değildir. Nizamlı ilaç kullanımı, antrenman, istikrarlı beslenme kıymet taşır. Astım şayet denetim altına alınmazsa kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) dönüşebilir.”
