Bir kap pilav için 5 saat bekledim! İsrail ‘açlığı silah olarak’ kullanıyor

Gazze Şeridi 2 Mart’tan bu yana İsrail’in uyguladığı insani abluka ve 18 Mart’ta tekrar başlayan ataklarla tam bir vefat kapanına dönüşmüş durumda. Milletlerarası toplum bölgeye insani yardımların tekrar girişi ve savaşın sona ermesi için İsrail üzerindeki baskıyı arttırmaya çalışsa da Gazzeliler hergün yeryüzünde cehennemi yaşıyor. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Gazzelilerin anlattığı öyküler, alandaki dehşetli koşulları gözler önüne seriyor.

BM STOKLARI TÜKENİYOR

Gıda tedarikini bölgedeki yardım kuruluşları üstlense de Gazze’ye yardım girişleri büsbütün durduğu için stoklardaki besinler da günden güne eriyor. Geçen cuma günü “kalan son besin stoklarını” mutfaklara gönderdiğini duyuran Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Besin Programı (WFP) önümüzdeki günlerde tüm besinlerinin biteceğini öngörüyor. Yardım kuruluşlarının günlük yemek tedariki şu an bile gereksinimin çok ancak çok gerisinde. Bunu bilen Gazzeliler bir kap yemek bulabilmek için güneş doğarken bu mutfakların önünde uzun sıralar oluşturuyor.

‘AÇLIKTAN ÖLECEĞİZ’

Henüz 10 yaşındaki Yusuf el-Neccar da bu sırada bekleyenler ortasında. İnsanların sıralarını kaçırma endişesiyle birbirini itip kaktığını ve küçük çocukların yere düştüğünü anlatan 10 yaşındaki Yusuf’un babası savaşta ölmüş. Annesi ve kız kardeşiyle savaş şartlarında hayatta kalmaya çalışan Yusuf, “Bazen kaosun içinde tencerem elimden kayıyor ve yemek yere dökülüyor. Konuta eli boş dönüyorum… ve bu acı açlıktan daha kötü” kelamlarıyla çocukluğunun mahkûm edildiği kıyameti özetliyor. Yerinden edilmiş bir Gazzeli olan Muhammed Ebu Sanad da çocuklarına bir kap yemek götürebilmek için saatlerce sırada beklediğini anlatıyor. “Çocukların yemesi için bir tabak pilav almak için beş saatten fazla bekledim” diyen Sana’nın “Hiçbir gelirim yok ve fiyatsız mutfaktan yiyecek alırsak, yeriz. Alamazsak, açlıktan ölürüz” sözleri bölgenin insani yardıma olan kritik muhtaçlığına dikkat çekiyor.

‘ÖLMEYİ DİLEDİM’

Gazze’nin merkezindeki Nuseyrat’ta bulunan meskeni İsrail’in hava hücumunda yıkılan 42 yaşındaki Aida Abu Rayala da bölgede hiçbir besin materyaline erişim olmadığını söylüyor. Bazen saatlerce beklemelerine karşın yiyecek bulamadıklarını söyleyen Rayala, bugünlerden birini anlatırken, “Eve boş ellerimle gittim. Çocuklarım ağladı… ve o an, onları tekrar aç görmektense ölmeyi diledim” sözlerini kullanıyor. Rayala, “Yarın erken gitmeye çalışacağım, umarım bir kap pilav alırım. Tek istediğimiz onurlu bir formda yaşamak” diyor.

AÇLIK HER ŞEYİN ÖNÜNE GEÇİYOR

52 yaşındaki Fatin el Madhun, 13 istekli aşçıyla birlikte bir aşevinde yemek pişiriyor. “Bazen 500 kişilik hazırlıyoruz, 600 kişi geliyor. Gereksinim çok fazla. Hudut kapalı kaldıkça gereksinim artıyor” diyor. Un stoğunun tükenmesi nedeniyle fırınlar kapanırken temel zerzevat, meyve lükse dönüşmüş durumda. Aşevleri ise binlerce kişi için tek besin kaynağı. Han Yunus’ta yaşayan Alaa Abu Amira (28) “Birkaç dakika gecikseniz yemek kalmıyor. Kalabalık, birbirini itiyor, düşüyor” diyor. Ekseriyetle mutfaklarda nohut, fasulye ve pilavdan oluşan öğünler dağıtılıyor. Ebu Amira, “Midemiz sıkıntı kaldırıyor. Lakin öteki ne seçeneğimiz var ki? Açlık her şeyin önüne geçiyor” diyor.

GAZZE’DEKİ KITLIK ADALET DİVANI’NDA

İsrail yaklaşık iki aydır Gazze Şeridi’ne bütün insani yardım girişlerini engellerken Memleketler arası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) Filistin ajansı UNRWA’ya yönelik kısıtlamalarının hukuksal sonuçlarını kıymetlendiren duruşmalarına dün başladı. Hollanda’nın idari başşehri Lahey’deki Barış Sarayı’nda 5 gün boyunca sürmesi beklenen duruşmada birinci gün sunumlarını BM ve Filistin yaptı. Sunumlarda “İsrail’in açlığı Filistin’e karşı bir silah olarak kullanarak milletlerarası hukuku ihlal ettiği” vurgulandı.

HUKUKA MEYDAN OKUYOR

Duruşmada Filistin ismine konuşan isimlerden biri olan Büyükelçi Ammar Hicazi, İsrail’in Gazze’ye insani yardımları engelleyerek “insan imali bir felakete” neden olduğunu vurguladı ve “Açlık Gazze’de. İnsani yardım bir savaş silahı olarak kullanılıyor” dedi. Büyükelçi, UAD’nin, Gazze’ye insani yardımların manisiz biçimde girmesi istikametinde daha evvel yayınladığı süreksiz önlemlerin de İsrail tarafından uygulanmadığını hatırlatarak Tel Aviv hükümetinin “hukukun üstünlüğüne meydan okuyan” haline vurguladı. Hicazi, her 10 Gazzeli’den 9’unun inançlı içme suyuna erişiminin olmadığını ve 2 Mart’tan beri insani yardımın ulaşmadığı bölgede milletlerarası yardım kuruluşlarının depolarının boşaldığını lisana getirdi.

2 MAYIS’TA BİTECEK

İsrail kabinesinin Ekim 2024’te UNRWA’nın faaliyetlerini kısıtlayan maddeleri kabul etmesi ve Ocak 2025’te Doğu Kudüs’teki UNRWA faaliyetlerini sonlandırmasına ait duruşmalarda; 39 ülkenin yanı sıra Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Afrika Birliği sunum yapacak. Yazılı beyanda bulunan İsrail, kelamlı duruşmalarda yer almayacak. Karar sürecinin 4 ila 6 ay sürmesi beklenirken müşavere görüşünün bir bağlayıcılığı olmayacak. Lakin UAD’nin UNRWA’ya yasağın kaldırılması tarafında görüş bildirmesi durumunda, İsrail’in milletlerarası mahkemelerde karşı karşıya olduğu baskı artacak. Bu ortada İsrailli Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, 7 Ekim 2023’ten bu yana 52 binden fazla Filistinlinin vefatına neden olan Gazze Şeridi’ne yönelik hücumları 12 ay daha sürdüreceklerini duyurdu.

TÜRKİYE’NİN SUNUMUNU NUH YILMAZ YAPACAK

Uluslararası Adalet Divanı’ndaki (UAD) duruşmada Türkiye, üst seviyede, bakan yardımcısı ile temsil edilecek. Türkiye’nin yazılı beyanına ait sunumunu yarın Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz yapacak. Ankara, İsrail’in milletlerarası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini ısrarla yerine getirmemesinin ihlal teşkil ettiği; yardımların engellenmesi, BM tesislerinin gaye alınması ve çalışanın taciz edilmesinin memleketler arası hukuk nizamının dayandığı temelleri de zedelediğine vurgu yapacak. Ankara’nın Şubat ayında UAD’ye sunduğu yazılı beyanında üç temel nokta vurgulandı. Birinci başlık, “Birleşmiş Milletler’e (BM) üye devletlerin sorumlulukları”. Burada üye devletlerin uyuşmazlıkları barışçıl çözmesi kaidesine vurgu yapıldı. İkinci vurgu ise İsrail’de faaliyetlerini yürütemeyen hatta hücuma uğrayan BM’ye bağlı kuruluşlara sorumluluğuyla ilgili. BM’nin Filistin’e yardım kuruluşu UNRWA’nın İsrail tarafından yasaklanmasının türel olmadığının altı çizildi.