Fransız diplomatlar Afrika’dan kovuluyor: Cezayir 48 saat mühlet verdi
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, bunun Fransa’da üç Cezayirli vatandaşın tutuklanmasıyla ilişkili olduğunu bildirdi.
11 Nisan’da, Fransız savcılar, Cezayirli bir konsolosluk vazifelisi de dahil olmak üzere, Nisan 2024’te Paris’in bir banliyösünde Cezayirli Amir Boukhors’un kaçırılması olayında üç Cezayirliye suçlama yöneltti. Savcılar, Cezayirlilerin Boukhors’u planlayarak kaçırdığını öne sürdü.
AFP’nin haberine nazaran, “Amir DZ” olarak da bilinen Boukhors, Cezayir hükümetine yönelik tenkitleriyle tanınıyordu. Boukhors’un TikTok’ta bir milyondan fazla takipçisi var.
‘VAZGEÇİN, YOKSA KARŞILIK VERECEĞİZ’
Barrot, Paris hükümetinin Cezayir ile “kötü ilgiler geliştirmek istemediğini vurgulayarak, şunları lisana getirdi:
“Cezayir yetkililerinden bu hudut dışı etme tedbirlerinden vazgeçmelerini istiyorum. Yetkililerimize yönelik bu tavır devam ederse, derhal cevap vermekten öteki seçeneğimiz kalmayacak.”
İsmi açıklanmayan bir dışişleri kaynağı, Fransa İçişleri Bakanlığından kimi isimlerin de ülkeden ayrılması istenen 12 kişi ortasında olduğunu belirtti.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot
‘AMAÇ İLİŞKİLERİ BALTALAMAK’ İDDİASI
Suçlama, Cezayir ile Fransa ortasındaki bağların hassas bir periyodunda yaşandı. Cezayir, suçlamaların bağları onarmaya yönelik son teşebbüsleri baltalamayı amaçladığını sav etti.
2016’dan beri Fransa’da yaşayan Boukhors, 2023’te siyasi sığınma hakkı almıştı. Boukhors’un avukatı, müvekkilinin Nisan 2024’te kaçırıldığı bilgisini verdi. “Amir DZ”, kaçırılmasından 1 gün sonra hür bırakıldı.
Cezayir, dolandırıcılık ve terör cürümlerinden aranan dokuz vatandaşı için tutuklama buyruğu çıkardı. Cezayirli yetkililer, aranan şahısların yargılanmak üzere iade edilmesini talep ediyor.
ESKİ KOLONİLER FRANSA’YA İSYAN BAYRAĞI AÇTI
Fransa ve eski sömürgeleri ortasında diplomatik ve siyasi krizler son yıllarda arttı. Fransa’nın koloni vergisi almaya devam ettiği Afrika ülkelerinden olan Burkina Faso, Mali ve Nijer de Fransız diplomatları hudut dışı etmişti. Afrika ülkeleri, Fransız yetkililerin içişlerine karıştığını argüman ederek, diplomatların yanı sıra Fransız askeri güçlerinin de topraklarını terk etmesini istemişti.
Burkina Faso’da Eylül 2022’de darbeyle iktidara gelen cunta idaresi, ülkeyi 1960’a kadar koloni idaresini sürdüren Fransa’dan uzaklaştırdı. Darbenin akabinde geri çağrılan Fransız büyükelçisi, şimdi Burkina Faso’nun başşehri Ouagadougou’ya dönmedi. 2024 Nisan ayında ise Burkina Faso, ülkede “yıkıcı faaliyetler” yürüttükleri gerekçesiyle üç Fransız diplomatı hudut dışı etti.
Batı Afrika’da denize kıyısı olmayan ve dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olan Mali ile Fransa ortasındaki bağlar de, ordunun Ağustos 2020’de idareye el koymasından bu yana berbatlaştı. Dönemin Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Mali cuntasının “gayri meşru” ve “kontrolden çıkmış” olduğunu tabir etti.
Mali’nin askeri başkanları, Fransız Dışişleri Bakanı’nın geçiş hükümeti hakkında yaptığı “utanmazca” yorumlar nedeniyle Fransız büyükelçisini hudut dışı etme kararı aldı.
Nijer Dışişleri Bakanı Bakary Yaou Sangare, Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Burkina Faso Dışişleri Bakanı Karamoko Jean Marie Traore, 3 Nisan 2025’te Moskova’da görüştü.
NİJER VE FRANSA ORTASINDA DİPLOMATİK KRİZ
İktidarın el değiştirdiği bir başa eski Fransız kolonisi Nijer de 2023’te Fransız büyükelçisini ülkeden kovdu. Nijer’deki askeri idare, ülkeyi terk etmesi için 48 saat müddet verdiği fakat ülkeden ayrılmayan Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin dokunulmazlığının kaldırılarak, hudut dışı edileceğini duyurmuştu.
Fransa ise “cuntanın Fransız elçinin gitmesini talep edebilecek bir otorite olmadığını” açıklamıştı. Büyükelçi Itte, verilen mühlet dolmasına rağmen ülkeden ayrılmamış, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da 28 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, baskılara karşın Itte’yi geri çekmeyeceklerini tekrarlamıştı.
Nijer’de 26 Temmuz’da başa geçen askeri idarenin 25 Ağustos’ta Büyükelçi Itte’ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat mühlet vermesinden yaklaşık 1 ay sonra Büyükelçi ülkeden ayrıldı.
Son olarak 2024 yılında Çad, Paris’in askeri darbeler sonrasında Mali, Burkina Faso ve Nijer’den askeri güçlerini çekmek zorunda kalmasının akabinde Fransa’dan güçlerini çekmesini isteyen bir öbür ülke oldu.
