ORTADOĞU’da tansiyonu ve tasayı yükselten İsrail-İran çatışmasının nereye evrileceği konusunda soru işaretleri devam ederken, hafta başı Tel Aviv’in yanında çatışmaya dahil olabileceği tarafında sinyaller veren ABD Başkanı Donald Trump’ın daha sonra “iki haftaya karar vereceğim” demesinin çatışmanın seyrini etkileyebileceği belirtiliyor. Kendi siyasi tabanının reaksiyonundan de çekinen Trump’ın diplomatik tahlil ihtimalini kestirip atmadan işleri ağırdan almaya çalışmasının, İsrail’e değerliye patlayabileceği değerlendirmeleri yapılıyor.
İSRAİL’DE ŞAŞKINLIK VAR
Amerikan basınında yer alan haberlere nazaran Trump’ın “iki haftalık düşünme arası” vermesi, İsrail’de şaşkınlık ve baş karışıklığına yol açmış. CNN ve Washington Post’a konuşan İsrailli yetkililer, bu bekleme müddetinin gidişatı etkileyebileceği görüşünde. İran’ın nükleer programını sonlandırmak gerekçesiyle akınları başlatan İsrail bu ülkenin uranyum geliştirme tesislerini maksat alıyor. Lakin bunlardan dağın içinde gömülü olan Fordo tesisini tesirli bir formda vurma kabiliyeti sadece ABD’de olduğu için İsrail ordusu, Washington’ın askeri takviyesine muhtaç. İsrail’in ABD’nin onayı ve garantisi olmadan operasyonlara başladığını belirten İsrailli yetkililer, Fordo’ya yönelik hücumları “ABD takviyesi olmasa da” sürdüreceklerini vurgulayarak, bunun daha fazla karmaşaya neden olabileceğine dikkat çekiyor.
KOMANDOLAR İNEBİLİR
New York Times gazetesinin Kudüs ofis şefi Patrick Kingsley, İsrail’in Fordo’ya yönelik kendi askeri kapasitesiyle akınlarını devam ettireceğini fakat kesin sonuç alabilmek için İsrail komandolarının bölgeye indirilmesi üzere seçeneklerin de değerlendirileceğine dikkat çekiyor. İsrail ordusu daha evvel Suriye’de gibisi operasyonlar düzenlemiş olsa da askerlerin İran’da alana inmesi süreci daha karmaşık hale getirebilir.
UZAYAN SAVAŞ İRAN’A YARAR
ABD Başkanı’nın İran’ı müzakere masasına taviz vermeye hazır halde çekmeye çalıştığı değerlendirmesi yapılırken, CNN ve Washington Post’a konuşan İsrailli yetkililer bunun işe yaramayabileceği görüşünde. İsrail’in ani baskınla başlayan çatışmada “sürpriz saldırı” avantajını kaybettiğine dikkat çeken yetkililer, süreç uzadıkça yanılgı hisselerinin artacağını ve stratejik amaçlara yönelik muvaffakiyet oranının düşeceğini vurguluyor. İsrail’in alanda başarısız bir manzara sergilemesinin ABD’nin dahlini daha da zorlaştıracağını belirten yetkililer, bu durumda İran’ın direncinin de artacağı görüşünde. İranlı yetkililerin şu ana kadar kamuoyuna yaptığı açıklamalar da Tahran idaresinin nükleer geliştirme programından vazgeçmeyeceğine işaret ediyor.
Savaşın uzamasının hem İran hem de İsrail’de sivillerin yaşadığı kayıpları arttıracağı belirtiliyor.
TABANINDAN ÇEKİNİYOR
Trump’ın karar almasındaki en büyük pürüz ise seçim süreci boyunca kendi tabanına verdiği “ABD’yi bitmeyen savaşlara sokmayacağız” iletisiyle çelişmek istememesi ve Cumhuriyetçi Parti içindeki görüş ayrılıkları. Trump’ın tabanını oluşturan ve daha izolasyoncu siyasetleri savunan MAGA’cı kesim akına karşı çıkarken, şahin Cumhuriyetçiler ise İran’a akından yana. Washington Post’a nazaran Trump da önde gelen kampanya bağışçıları, sağ kanadın medya figürleri ve Kongre üyeleriyle daima istişare halinde.
TARAFLARIN NEFESİ Mİ BİTTİ
AMERİKAN Wall Street Journal gazetesi, İsrail’in hava savunma sistemlerinde önleyici füzelerin azalmaya başladığını ve bu nedenle İran ataklarına karşı savunmada ABD’nin bölgeye gönderdiği savaş gemilerinin çok daha fazla rol oynadığını argüman etti. Bilhassa balistik füzeleri düşüş fazına geçmeden vuran Arrow 3 sisteminde stok azalması olduğu sav ediliyor. İran’ın da attığı füze sayısının azalması stoklar eridi mi sorusunu gündeme getirirken, CNN’e konuşan üst seviye İranlı bir yetkili “çok sayıda füze atmak yerine gelişmiş hassas füzeler atıldığını” söyledi.
