Gizem: Geçen hafta ‘Her Çocukla Bir Ebeveyn Doğar’ isimli kitabı okudum. Ali Koç hem kendi çocukluğunu hem de ebeveynlik seyahatini çok çarpıcı biçimde anlatıyor. Kitabın daha birinci sayfalarında şu cümle karşılıyor bizi: “Bir çocuğun üç ebeveyni vardır: Annesi, babası ve onların ortasındaki alaka.”
Gülay: Ne kadar hakikat. Daima kendimizi anne ya da baba olarak kıymetlendiriyoruz lakin çocuk aslında o ilginin içine doğuyor. O bağın sıcaklığı ya da gerginliğiyle büyüyor.
Gizem: Motamot o denli. Kitap boyunca vurguladığı şey şu: Yanlışsız anne-baba modeli yok, çocukla kurulan gerçek bağlantı var. Ve bu saygılı, kararlı, dengeli, kapsayıcı bir bağlantı… Ayrıyeten şu çok hoş anlatılmış: “Her çocukla ebeveynlik yine tanımlanıyor. Yani sen tıpkı kişi olsan bile, çocukla kurduğun münasebet yeni bir seni ortaya çıkarıyor.”
Gülay: Şu da var; her çocukla alaka de tekrar kuruluyor. İkinci çocuğun olduğunda, sen artık birebir anne değilsin ki.
Gizem: Bu yüzden Ali Koç kitabın başında “Aynı meskende büyümüş iki kardeşin çocukluğu bile farklıdır” diyor. Zira şartlar değişmiştir. Ebeveynin hali değişmiştir. İşte ‘Aynı konutta lakin güya farklı ailelerde büyümüş gibiyiz’ hissi bundan çıkıyor.
Gülay: Ne kadar rahatlatıcı bir bakış açısı, değil mi? Daima ‘Birini güzel büyüttüm mü, oburunu de tıpkı formda büyütmeliyim’ diye düşünürüz. Halbuki her çocukla
biz de değişiyoruz.
Gizem: Zaten kitabın ana fikri bu. Ebeveynlik bir kere öğrenilen, sabit kalan bir rol değil, her çocukla tekrar öğrenilen, yine kurulan bir münasebet hali. Ve bu kusursuzluk değil, ‘yeterince iyi’ olma sorunu.
Gülay: Yani yalnızca doğumla değil, ilgiyle şekillenen bir seyahat. O vakit kusur yapmaktan bu kadar korkmamak lazım…
Gizem: Kitapta Donald Winnicott’ın ‘yeterince âlâ ebeveyn’ kavramına yer veriliyor. Eksiksiz olmak zorunda değilsin fakat gereksinimleri görmek zorundasın. Ve gereksinim deyince… Bence kitabın en can alıcı yerlerinden biri şu: “Çocuğunuzun size değil, sizin öğreteceğiniz marifetlere muhtaçlığı var.”
Gülay: Yani senin yanında olması değil, senin verdiğin rehberlikle kendi yolunu bulması sorun. Lakin bunu söylemek kolay, yapmak güç.
Gizem: Evet, muharrir da bunu diyor aslında: “Bilgi çağındayız lakin bilgelikten uzağız. Çok fazla bilgi, sezgiyi bastırıyor. O yüzden bu kitap bir sezgi daveti.”
Gülay: Ben buna bayıldım. İç sesimizi kaybettik zira. Herkes bir şey söylüyor: “Uyku eğitimi ver, organik besle, hislerini düzenle.” Lakin biz ne hissediyoruz, ona yer kalmıyor.
Gizem: Motamot. O yüzden diyor ki: “Bilgiye boğulmak değil, içinden geçerek yaşamak değerli. Ve en değerlisi, çocuk bir özne. Onunla kurduğun bağ, hayat uzunluğu sürüyor.”
Gülay: Bence de bu kısmı daima unutuyoruz. Yalnızca çocuklukta değil, gençlikte, yetişkinlikte de ebeveynlik devam ediyor. Bir nevi eşlikçilik.
Gizem: Ve eşlik ederken
yalnız da kalmamalıyız. Hani şu meşhur kelam var ya: “Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy gerekir.” Koç bu köyü bugünün şartlarında yine tanım ediyor. Mahalle buluşmaları, dijital dayanışmalar, farklı dünyalarla temas… Ve olağan hepsi çeşitlilikle mümkün.
BİRLİKTE DÖNÜŞÜYORUZ
Gülay: Çok hoşuma gitti bu dijital köy fikri. Emzirme kümesinden park sohbetlerine kadar… Lakin daima kendimize benzeyen beşerlerle değil, farklılıklarla da temas kurmalı çocuk.
Gizem: Zenginlik benzerlikte değil, farklılıkta. Ancak o farklılıkla teması inançlı bir limandan yapabilmeli. İşte o liman, bizimle kurduğu bağlantı.
Gülay: Yani ebeveynlik yalnızca çocuğu büyütmek değil, birlikte dönüşmek. Her çocukla biz de yine doğuyoruz.
Gizem: Ve büyümek yalnızca çocuğa ilişkin değil. Ebeveynlik bize de büyüme fırsatı veriyor. Kendi çocukluğumuzla, bağlarımızla, sezgilerimizle yüzleşerek…
