Avrupa ile Asya ortasında yükselen güç Türkiye: İnce ipte ustalıkla yürüyor
Almanya’nın esaslı gazetelerinden Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gazetesi bugün Türkiye ile ilgili dikkat alımlı bir tahlile imza attı. Avrupa’nın Türkiye’ye muhtaçlığı olduğunu vurgulayan gazete bunun nedenlerini örneklerle açıkladı ve şu sözleri kullandı;
“Türkiye Ukrayna’da mümkün bir barış gücüne katılmaya hazır olduğunu açıkladı. Ayrıyeten Avrupa Birliği’nin 150 milyar avroluk ortak savunma projeleri fonu olan “Avrupa İçin Güvenlik Hareketi”ne (SAFE) Türkiye’nin dahil edileceği açıklandı. İspanya, Portekiz, Polonya, Romanya ve Estonya üzere AB ülkeleri, Türk savunma endüstrisinin halihazırda müşterisi durumunda.
TÜRKİYE ERDOĞAN’IN GÖRMEK İSTEDİĞİ POZİSYONA ULAŞTI
Bu gelişmeler, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görmek istediği pozisyona geldiğini gösteriyor. Erdoğan, 11 Nisan 2025’te Antalya Diplomasi Forumu’nda yaptığı konuşmada, “Avrupa güvenliği Türkiye olmadan düşünülemez,” demiş, ülkenin bu bahiste sorumluluk almaya hazır olduğunu belirtmişti. Daha evvel, 18 Aralık 2024’te Ankara’da yaptığı bir konuşmada ise, Suriye’deki gelişmelerle ilgili Türkiye’nin, tarihten gelen bir vazifesi olduğunu söz etmişti.
ERDOĞAN KENDİNİ MİLLETLERARASI BİR ARABULUCU POZİSYONUNA GETİRDİ
Erdoğan devrinde Türkiye, global sahnede bir “orta güç” (mittelmacht) olarak konumlandı. Bugün sadece Çin ve ABD, Türkiye’den daha fazla diplomatik temsilciliğe sahip. Erdoğan, Türkiye’nin sonlarını bir sahne olarak görmeyecek kadar argümanlı; kendisini memleketler arası krizlerin arabulucusu pozisyonuna getirdi.
Afrika üzere birçok ülkede Türkiye, klâsik büyük güçlere alternatif olarak memnuniyetle karşılanıyor. Bu çerçevede Ankara, dış siyasetini ve ekonomik bağlantılarını çeşitlendirmeye yöneldi.
KÖRFEZ AÇILIMI VE SAVUNMA SANAYİİ
Türkiye, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile bağlarını olağanlaştırdı. Geçmişte yaşanan soğukluklar unutuldu. Artık her iki taraf da Orta Doğu’yu istikrara kavuşturma ve savunma alanında iş birliğini geliştirme konusunda ortak hareket ediyor.
Körfez ülkeleri, Türk savunma endüstrisinin eserlerine büyük ilgi gösteriyor. Suudi Arabistan 2023’te TB2 SİHA’sını satın aldı ve ortak üretim için muahedeye varıldı. Artık ise KAAN savaş uçağı, Altay tankı, deniz araçları ve füze sistemlerine ilgi gösteriyor. Baykar, , Fergani ve Otokar üzere şirketler, Suudi Arabistan’da üretim yapmayı taahhüt etti. Bu adımlar, “Vizyon 2030” çerçevesinde yerli üretimi artırmak isteyen Krallık için Türkiye’yi ülkü bir ortak haline getiriyor.
SANAYİDE ÖNCELİK: OTOMOTİV VE YENİLEBİLİR ENERJİ
Türk hükümetinin önceliği otomotiv ve yenilenebilir güç bölümleri. 500 binden fazla çalışanın yer aldığı otomotiv kesimi, Türkiye’nin en büyük sanayi kolu. Avrupa’nın 4. büyük araba üreticisi olan Türkiye, elektrikli araçlara yöneliyor.
TOGG, yılda 50 binin üzerinde araç üretirken, Çinli BYD, Türkiye’de kuracağı fabrikayla yılda 150 bin araç üretmeyi hedefliyor. Bu yatırım Türkiye’nin Avrupa pazarına açılan üretim kapısı olma rolünü güçlendiriyor.
DOĞU İLE BATI ORTASINDA İSTİKRARDA YÜRÜMEK
BYD’nin yatırımı, Türkiye’nin Avrupa ile Asya ortasındaki eşsiz pozisyonunu nasıl değerlendirdiğini gösteriyor. Türkiye, Batı ile bağlarını koparmadan, Asya’nın sunduğu yeni fırsatlara da yöneliyor. Ankara, geçen yıl BRICS üyeliğine başvurdu.
2015’te Çin’in “Yeni İpek Yolu” (BRI) projesine katılan Türkiye, bunu kendi geliştirdiği “Orta Koridor” projesiyle birleştirmek istiyor. Bu koridor, Doğu Asya’yı Orta Asya ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlamayı amaçlıyor. İstanbul Havalimanı ve Turkish Airlines da bu jeopolitik köprünün hava nakliyatı ayağını oluşturuyor.
TÜRKİYE AVRUPA İÇİN VAZGEÇİLMEZ BİR GÜÇ GEÇİŞ NOKTASI
Türkiye, Avrupa için vazgeçilmez bir güç geçiş noktası: Baku-Ceyhan ve Kerkük-Ceyhan petrol çizgileri ile TANAP, Blue Stream ve TurkStream doğal gaz çizgileri, Türkiye üzerinden geçiyor. 2002’de Asya ile ticareti, AB ile olanın yarısı kadarken; bugün Asya ile ticaret hacmi Avrupa’yı geçmiş durumda. Lakin direkt yatırımlar ve ihracat açısından Avrupa hâlâ Türkiye’nin en önemli partneri.
Bu, Türkiye için hassas bir istikrar oyunu. Çin ve Rusya ile münasebetler derinleştirilirse, Batı’dan gelen yüksek teknolojili sermaye akışı sekteye uğrayabilir. Örneğin Türkiye’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarda farklı bir yol izlemesi Batı’da eleştiriliyor. Fakat “stratejik özerklik” gayesiyle Türkiye, şimdilik bu ince ipte ustalıkla yürüyor.”
