Ünlü teknoloji zengini gündeme taşıdı: Ömrünüzü uzatmanın en kolay yolu! O kadar çok hastalıkla ilgisi var ki…

Bağırsaklarımızda yaşayan bakterilerin toplamına kısaca “bağırsak mikrobiyomu” dendiğini ve bağırsak mikrobiyomuna uygun bakmanın ömrü uzatmanın yollarından biri olduğunu biliyoruz. Fakat son periyotta öbür bir mikroorganizma topluluğu sıhhate olan yararlarıyla öne çıkıyor.

Araştırmacılar diş eti hastalıkları, çürükleri ve eksik dişleri olan bireylerin inme geçirme ya da kalp hastalığı, kanser, diyabet, obezite, romatoid artrit ve Alzheimer üzere kronik hastalıklara yakalanma mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu uzun vakittir biliyor.

Detroit Üniversitesi Mercy Diş Hekimliği Okulu’nda ağız hastalıkları üzerine araştırmalar yapan Judith Jones, Business Insider’a yaptığı açıklamada, “50 yılı aşkın vakittir bu işin içindeyim ve asırlık insanların ağızlarında, o kadar uzun mühlet yaşamayanlara kıyasla daha fazla diş olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Bu durumun birçok sebebi olabileceğini söz eden Jones, “Bilimsel açıklaması o kadar da kolay değil” diye konuştu.

Örneğin ağızdaki dişlerin eksilmesi, kişinin öz inancını etkileyip hayat kalitesini düşürebiliyor. İmgesi nedeniyle utangaçlık yaşayan şahısların diğerleriyle toplumsallaşma mümkünlüğü azalıyor. Dahası bu şahıslar kuruyemiş, zerzevat ve yağsız protein üzere besleyici besinleri çiğnemekte de zorluk yaşıyor.

Ancak günden güne artan araştırmalar, ağızda yaşayan mikropların (yani ağız mikrobiyomunun) sıhhatimiz üzerinde evvelce düşünülene kıyasla çok daha büyük bir rol oynayabildiğine işaret ediyor.

Tanınmış uzun ömür meraklıları ortasında da pak bir ağzın daha fazla yaşamamıza yardım edebileceği fikir öne çıkmaya başladı.

Biyohacker’lığa soyunan teknoloji CEO’su Bryan Johnson, geçtiğimiz günlerde abonelerle paylaştığı bültende 9 adımlık ağız sıhhati protokolünü anlattı. Johnson’ın protokolü lisan kazıma ve kronik hastalıkları önlemek için çay ağacı yağı kullanma üzere süreçleri içeriyordu.

Johnson’dan birkaç gün sonra bu sefer Andrew Huberman, dinlenme rekorları kıran podcast’i ‘Huberman Lab’in bir kısmını, ağız mikrobiyomu ile fizikî ve mental sıhhat ortasındaki bağlantıya ayırdı.

Son olarak bölümle ilgili gelişmeleri aktaran bir bülten olan Fitt Insider, mikrobiyom odaklı eserlerin 55 milyar dolarlık ağız bakım eserleri piyasasına giriş yaptığını belirtti. Bu eserler ortasında kişinin ağzındaki bakterilere uygun olarak özel geliştirilen prebiyotik diş macunu da bulunuyor.

Küresel piyasa araştırmaları şirketi Mintel’in datalarına nazaran, 2023-2024 yılları ortasında ülkedeki ağız sıhhati eserlerinin satışları yüzde 6,3 artarak 10,8 milyar dolardan 12,2 milyar dolara yükseldi. Bu kesime yatırım yapanlar global sindirim sıhhati eserleri piyasasındakine misal bir muvaffakiyet bekliyor. Fortune Business Reports’a nazaran 2019’da 37,93 milyar dolar olan sindirim sıhhati piyasasının 2027’de 71,95 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.

Tıpkı bağırsaklar üzere, ağız mikrobiyomunda da güzel ve berbat mikroorganizmalar bulunuyor. Lakin ağız mikrobiyomu bağırsaklardakinden farklı işliyor.

Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunda çok farklı tiplerde mikroorganizmalar yaşıyor. Bu mikropların fizikî ve zihinsel sıhhate çeşitli yararları olduğu biliniyor. Kelam konusu yararlar ortasında daha güçlü bir bağışıklık sistemi, daha âlâ bir ruh hali ve tip 2 diyabet ya da kolon kanseri üzere hastalıkların riskinin azaltılması geliyor. Öte yandan ağızda yaşayan bakterilerin sayısı bağırsaklardakine kıyasla epey hudutlu.

Oregon Sıhhat ve Bilim Üniversitesi’nde ağız mikrobiyomu üzerine çalışmalar yürüten Johnathon Baker, dişleri fırçalayıp diş ipi kullanmanın ağız mikrobiyomunu sıfırladığını ve ziyanlı mikropların koloni kurup olgunlaşmasını önlediğini belirtti.

Ağız mikrobiyomunun ekosistemini bir volkanik patlama sonrası oluşan görüntüye benzeten Baker, “Kapsamlı bir paklığın akabinde ağız içi çoraklaşır. Fakat eninde sonunda bitkiler büyür ve çevreyi değiştirir. Bu da yosun üzere ikincil bitkilerin büyümesine müsaade verir” dedi.

Birkaç yıldan (ya da dişlerin yanlışsız düzgün fırçalanmadığı birkaç günden) sonra yosunların kayaları parçalamaya başladığını ve daha fazla bitki tipinin ortaya çıktığını söz eden Baker, “Nihayetinde ağzınız mikroplardan oluşan bir yağmur ormanına dönüşür” tabirlerini kullandı.

“Bu bakteriler kana karıştıktan sonra bedenin farklı yerlerine ulaşıp hasara ve inflamasyona yol açabiliyor” diyen Baker, diş eti hastalıklarına yol açan bakterilere Alzheimer hastalarının beyinlerinde, kolon kanseri hastalarının tümörlerinde ve kardiyovasküler hastalığı olan bireylerin kalp dokularında rastlandığını kelamlarına ekledi.

Baker, “Bu mikroplar kronik hastalığa yol mu açıyor, hastalığın gelişimine katkıda mı bulunuyor yoksa inflamasyona neden olarak bedenin hastalıklara karşı direncini mi azaltıyor kısmı net değil zira ağız mikrobiyomuna dair araştırmalar şimdi çok erken döneminde” tabirlerini kullandı.

Ancak araştırmalarla elde edilen deliller, ağız hijyeninin uygun olmasıyla kardiyovasküler hastalık riskinin düşük olması ortasında güçlü bir bağ olduğunu gösteriyor. Hatta bir araştırmaya nazaran, haftada bir kere diş ipi kullanmak, iskemik inme riskini beşte bir oranında azaltıyor.

Benzer formda 2019’da yayımlanan ve ağız sıhhati ile kronik hastalıkların bağlantısını inceleyen araştırmaların değerlendirildiği bir meta tahlilde, en sık bildirilen korelasyon periodontal hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar ortasında olduğu bildirildi.

Baker, bu bağı anlamaya devam ettiğimiz sürece ileride tüm sıhhatimizi kıymetli düzeyde güzelleştirecek gelişmelerin yaşandığına şahit olabileceğimizi belirtti.

Kariyerine diş hijyeni uzmanı olarak başlayan Jones ise âlâ bir ağız hijyeninin birinci adımının dişleri günde en az bir kere güzelce fırçalamak olduğunu belirtti.

Jones, “Diş doktorlarının birden fazla günde iki kere fırçalama tavsiyesinde bulunuyor. Bence bu kısmen insanlara günde en az 1 sefer diş fırçalatabilme isteğinden kısmen de insanların ağız kokusunu tedbire isteğinden kaynaklanıyor” dedi.

Her gün diş ipi kullanmanın da kıymetli olduğuna dikkat çeken Jones, “Çünkü diş fırçası dişler ve diş etleri ortasında kalan ve periodontal cep ismi verilen bölgeye giremez. Hastalıklar da burada oluşur. Diş eti kullanmak dişlerinizi korumanıza yardımcı olur” diye konuştu.

Diş ipi tercihlerinde en kolay olanın en güzeli olduğuna inandığını söyleyen Jones, “Şimdilerde su püskürten aygıtların bile tesirli olduğu söyleniyor ancak doğrusunu söylemek gerekirse ben buna ihtimal vermiyorum” sözlerini kullandı.

Baker da diş ipi kullanmanın değerini vurgulayarak, “Bu alana girmeden evvel çok fazla diş ipi kullanan bir insan değildim. Lakin yüksek lisans çalışmalarım sırasında ileri düzey periodontal hastalıklara dair çok müthiş fotoğraflar gördüm. O günden sonra her gün diş ipi kullanma kararlı aldım ve kullandım” dedi.