Hiç düşündünüz mü, hayatınız nerede başladı ya da hangi noktayı başlangıç kabul ettiniz? Tahminen benim üzere önünüze ne geldiyse onu denediniz ve tutunabildiğiniz yerden devam ettiniz. Yeni mezun olduğunuzda elinize geçen diplomayla ‘Şimdi ne yapacağım, bu evrakla nereye gideceğim’ diye düşündünüz mü? ‘Acaba bu diploma hangi kapıları açar’ sorusunu kendinize sordunuz mu?
Şimdilerde son sınıf öğrencilerine “Bu sene son senen, ne yapacaksın” diye sorduğumda kaygısız bir karşılık aldığım neredeyse hiç olmadı. Elbette bunun en değerli nedeni ülke kaideleri. Gençler çabucak “Bu ülkede…” diye cümleye başlayınca, ben onları durdurup şunu soruyorum: “Senin hayalin ne, bu meslekle ilgili ne yapmak istiyorsun?” Sonrasında hayaller ve hayatlar üzerine bir sohbet başlıyor.
Köstek değil dayanak…
Geçen haftaki yazımda yardımdan bahsetmiştim. Ben sürdürülebilir yardımın savunucusuyum. Yılın belli bir vaktinde büyük bir bağış yapıp sonrasında ilgilendiğiniz insanları kendi hallerine bırakmak yerine, bu yardımı gücünüz yettiğince vakte yayıp daha uzun periyodik bir tesir yaratmanız mümkün.
Bu hafta üniversite mezunu, çalışmaya can atan, görme engelli birkaç gençle konuştum. Onlardan birinin yaşadıklarını sizlerle paylaşacağım. Hislerini tanım etmek çok güç. Bu genç arkadaşım toplumsal hizmet kısmından mezun oluyor. Evvel belediyeye iş başvurusu yapıyor. Elinde diploması, tüm teknolojik donanımıyla birlikte, toplumsal hizmetler müdürlüğünün kapısını çalıyor. Müracaatına karşılık alınca heyecanla yola çıkıyor.
İlk görüşme olumlu geçiyor. Yetkili kişi “Önce seni davet merkezine alalım zira problemler evvel orada lisana getiriliyor” diyor. Genç arkadaşım heyecanla “Her yerde çalışabilirim. Ne iş verirseniz öğrenmeye çalışırım” diyor.
İkinci görüşmede davet merkezine yönlendiriliyor. Yetkiliye neden geldiğini anlatıyor. Telefon ve bilgisayarı görmeden nasıl kullandığını tanım ederek ve uygulayarak gösteriyor. Ancak tüm bu eforun sonunda ona yöneltilen birinci soru şu oluyor: “Tuvalete tek başına gidebiliyor musun?” İşte hayallerin yıkıldığı yer burası.
Henüz bu soruya karşılık veremeden, bir başkası geliyor: “Buraya kim getirdi seni, kim alacak, yemeğini tek başına mı yiyorsun, nasıl giyiniyorsun?” Daha birçok soru… Genç arkadaşım hepsini sabırla yanıtlıyor ancak görüşme iş görüşmesi olmaktan çıkıyor. Hem sorular soruluyor hem de karşılıklara inanılmıyor. Halbuki hepsinin ispatı hayatın içinde bâtın.
İşverenin ayağına kadar gelen bir fırsat bu; önyargıyı kırmak ve toplumsal takviye anlayışını uygulamalı göstermek için harika bir an. Şayet siz bu şahsa baht vermezseniz nasıl bir toplumsal yardım uygulayabilirsiniz? İş görüşmesini merak gidermeye çevirdiğinizde, vakit ve fırsat vermediğinizde bir gencin hayatı nasıl gelişecek?
Sosyal hizmet yalnızca maddi kaynak sağlamak değildir. Toplumsal hayat sadece mal ve paradan mı ibarettir? Şayet toplumsal hayata katılmak için para gerekliyse ve kimse bu bireye iş vermezse bu parayı nasıl kazanacak? Bu sadece bir örnek ancak bunun üzere pek çok öykü var.
Sürekli ne yapamayacağımızı konuşmak yerine, mesleksel nitelik-
lere odaklanabilsek… Bahsettiğiniz kolay meseleleri çözemeseydik esasen o görüşmeye gidemezdik. Toplumsal hizmet vermek istiyorsanız hizmet verdiğiniz kitleyi geliştirmeli ve gereksinimlerini azaltmalısınız. Bu sayede daha kaliteli hizmet verebilirsiniz. Köstek değil, dayanak olursanız, işte
o vakit nitekim toplumsal hizmetten kelam edebiliriz.
Bu yazıyı işini hakkıyla yapan kurum ve şahısları hariç tutarak yazıyorum. 100’den fazla iş görüşmesi yaptım. Birçoğuna ulaşamadım bile. Ancak son iki iş görüşmemde, sadece yapabileceklerimle ilgilendiler ve bana dayanak oldular. Ben de elimden gelenle emeğimi ortaya koydum.
Çok kolay; “Ne yapabilirsin” diye sormanız kâfi. Sonra birlikte gelişebiliriz. Muhtaçlık duyuldukça yeni işler çıkar, hem siz hem o kişi gelişir. İnanç bu türlü oluşur. Bunu yüzmek üzere düşünün: İnsan aslında su üzerinde durabiliyor. İlerlemek için yalnızca biraz takviye, teknik bilgi kâfi. Azıcık dayanak, lütfen. En azından deneyin. Olmazsa vazgeçmek sizin elinizde. Zira patron sizsiniz. Lakin “Denedik” diyebilmek için evvel hakikaten denemeniz gerekiyor.
