Global Kentler Endeksi yayımlandı: Türkiye’den 5 kent de listede
Ekonomik faaliyetler ve nitelikli işgücü potansiyeli açısından başkan pozisyonda bulunan bu New York, Londra ve Paris, milletlerarası finans ve eğitim alanında önder pozisyonlarını korudu. Ömür standartları kategorisinde ise Amerika’nın batı kıyısındaki San Jose ve Seattle üzere kentler Paris’i geride bırakmayı başardı.
Endeksteki birinci 8 kent bu yıl değişkenlik göstermedi lakin Sydney hayat kalitesindeki güzelleşme ve Boston iktisattaki büyümeyle bu yıl birinci 10 ortasına girdi.
Endekste, 163 ülkedeki dünyanın en büyük bin kenti 5 ana kategoride 27 gösterge üzerinden tahlil edildi. Ana kategoriler, iktisat, beşeri sermaye, ömür kalitesi, etraf ve yönetişim olarak sıralandı.
Söz konusu bin kent, global GSYH’nin yüzde 60’ını oluştururken, dünya nüfusunun üçte birine konut sahipliği yapıyor.
Buna nazaran, 2,5 trilyon dolarlık iktisadı ve 20,7 milyonluk nüfusuyla New York listenin tepesinde yer aldı. Kelam konusu kategorilerde genel puanı 100 olan New York’u, bir trilyon dolarlık iktisadıyla Londra takip etti. Böylelikle, New York ve Londra, üst üste ikinci defa listenin tepesine yerleşti.
Bu üç kent iktisat kategorisinde yüksek puanlara sahip, beşeri sermaye alanında ise New York ve Londra’dan biraz daha düşük puanda bulunuyor. Lakin Paris, San Jose ve Seattle, ömür kalitesi açısından New York ve Londra’yı geride bırakıyor.
SAN JOSE VE SEATTLE BİRİNCİ BEŞTE YER ALDI
Paris dünya çapındaki ünlü kültürel varlıkları ve yüksek hayat beklentisiyle öne çıkarken, San Jose ve Seattle dünyanın en büyük gelir düzeyine sahip kentleri ortasında yer alıyor.
Her iki kent de bilhassa iktisat ve beşeri sermaye kategorilerinde en yüksek puanları alarak, global finans, iş dünyası ve eğitim merkezleri olarak rollerini pekiştirdi. New York, dünyanın en büyük metropol iktisadına sahipken, Londra bu alanda dördüncü sırada yer alıyor. Misal halde her iki kentte üniversite ve kurumlar merkez ofis sayısı epey yüksek.
TÜRKİYE’DEKİ KENTLER DE LİSTEDE
Endekse Türkiye’den giren kentler ortasında İstanbul 106, Ankara 277, Antalya 374, İzmit 383 ve Bursa 405’inci sırada yer aldı. İstanbul, beşeri sermaye açısından bin kent ortasında 15’inci sırada yer aldı.
Listedeki birinci 5 kenti, sırasıyla Avustralya’nın Melborn ve Sydney, ABD’nin Boston, Japonya’nın Tokyo ve yeniden ABD’nin San Francisco kenti izliyor. Tokyo, 1,3 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğüyle birinci 10 kent ortasında New York’a en yakın kent oldu.
Los Angeles ve Zürih ise, beşeri sermayedeki hafif zayıflama nedeniyle bu yıl endekste birinci 10’un dışında kalan kentler oldu.
Endekse Türkiye’den giren kentler ortasında İstanbul 106, Ankara 277, Antalya 374, İzmit 383 ve Bursa 405’inci sırada yer aldı. İstanbul, beşeri sermaye açısından bin kent ortasında 15’inci sırada yer aldı.
ŞEHİRLERİN GELECEĞİ YENİ TEKNOLOJİLERLE ŞEKİLLENİYOR
Oxford Economics, kentlerin kalkınma yollarını tahlil etmek maksadıyla misal özellikler taşıyan kentleri muhakkak kent çeşitlerine ayırdı. Bu kapsamda, global ve bölgesel başkanlar, kültürel başşehirler, sürdürülebilir kentler, sanayi merkezleri, miras kentler, gelişen megakentler ve yükselen parlayanlar kategorileri belirlendi.
Küresel önderler kategorisinde New York, Londra ve Tokyo üzere global ekonomiyi finans ve iş merkezleriyle yönlendiren kentler öne çıkarken, Buenos Aires, Kuala Lumpur ve Vancouver kendi ülkelerinde ortalamanın üzerinde ekonomik performans sergileyen kentler oldu.
Kültürel başşehirler kategorisinde Prag, Edinburg ve Floransa birinci sırada yer alırken, Lagos ve Dakka üzere kentler gelişen megakentler olarak öne çıkıyor.
ENDEKS DEĞERLİ BİLGİLER SUNDU
Oxford Economics Kentsel Hizmetler Kıdemli Ekonomisti ve raporun başyazarı Anthony Bernard-Sasges, bu yılki endeksin, siyaset yapıcılar ve iş dünyası başkanları için değerli içgörüler sunduğunu, pazar ve yatırım stratejileri konusunda karar almalarına yardımcı olacağını belirterek, her kent çeşidinin kendine has fırsat ve zorlukları olduğunu lisana getirdi.
Üretken yapay zeka, iklim değişikliği ve demografik dönüşüm üzere eğilimlerin kentlerin geleceğini şekillendirdiğini kaydeden Bernard-Sasges, “Örneğin, global önderler üretken yapay zekadan en çok yarar sağlayabilecek pozisyonda, lakin artan eşitsizlik meselesini da çözmek zorundalar. Öte yandan, gelişen megakentler değerli bir beşeri sermaye potansiyeline sahip lakin süratli kentleşmenin getirdiği zorlukların üstesinden gelmeleri gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
ŞEHİR EKONOMİLERİNİN ESASLI DEĞİŞİMİ
Oxford Economics endeksine nazaran, New York, Londra ve Tokyo hala dünya iktisadı üzerinde büyük tesir yaratmaya devam ediyor fakat global kentlerin ekonomileri esaslı bir değişim geçiriyor.
ABD kentleri geçen yıl global GSYH büyümesinin yaklaşık yüzde 18’ini, Çin kentleri ise yüzde 15’ini oluşturdu lakin gelecek 25 yılda global ekonomik büyümenin dağılımının değişmesi bekleniyor. Bu kapsamda, Hindistan ve gelişmekte olan öteki ülkelerde kentlerin global iktisada katkılarının artacağı öngörülüyor.
Küresel ekonomiyi yakından etkileyen ticaret tansiyonları ve askeri çatışmalara bağlı kısa vadeli ekonomik belirsizliklerin yanı sıra, yavaşlayan nüfus artışı ve yaşlanan demografi bilhassa Batı Avrupa ve Doğu Asya’daki birçok kentin uzun vadeli görünümünü tehdit ediyor.
