6,2’lik sarsıntının akabinde tekrar gündemde: Sarsıntı kabinleri hayat mı kurtarıyor yoksa riski mi artırıyor? Binaya yük bindirdikleri gerçek mu?
İnşaat mühendisleri Odası eski lideri, Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Gökçe, “Kabinler binada hasara hatta yıkıma neden olabilir” dedi ve çok kıymetli bilgiler verdi.
‘YAYGIN OLARAK KULLANILMA BAHTI YOK’
“Deprem kabinleri hayat kurtarır mı?” diye sorduğumuz Cemal Gökçe, “Korku insanlara dağları aşırır diye bir kelam vardır. Zelzele kabinleri de böylesi bir anlayışla ortaya çıktı. Gördüğümüz zelzele görünümleri hiç de iç açıcı değil; birçok yapı yerle bir oluyor, tanıdığımız ya da tanımadığımız sayısız insanın kaybına şahit oluyoruz. Bu da yapıların inançlı olmadığı durumlarda tasaya itiyor” dedi ve ekledi:
“Deprem bir tabiat olayıdır lakin insanların sarsıntı korkusu bir noktadan sonra ticari bir kazanıma dönebiliyor. Ben açıkçası sarsıntı kabinlerine bu halde bakıyorum. Deprem kabinlerinin yaygın olarak kullanılma talihi yok. Kullanmanın da çok hakikat olduğunu düşünmüyorum.”
‘BU DEHŞET SARSINTININ KENDİSİNDEN DAHA TEHLİKELİ’
Deprem anında koşup kabinin içine girme bahtının da olmadığından bahseden Gökçe şunları söyledi:
“Yıkıma sebep olabilecek büyüklükte bir zelzelede zati yürüyemezsiniz, olduğunuz yere çökmeniz ve kendinizi müdafaanız gerekir. Bu türlü bir anda sarsıntı kabinine yürüyemez, giremezsiniz. Sarsıntı bittikten sonra da süratle konutunuzu terk etmelisiniz. Ne yapacaksınız, zelzele olur diye daima kabinin yanında mı duracaksınız. Bu endişe sarsıntının kendisinden daha tehlikelidir. Tüm bunları göz önüne alırsak, zelzele kabinlerinin sağlıklı bir anlayış olmadığına inanıyorum.”
DEPREM KABİNLERİ BİNANIN İSTİKRARINI BOZAR MI?
Deprem kabinleri çok ağır gereçlerden bilhassa çelikten yapılıyor. Pekala bu tartı binanın istikrarıyla ilgili bir soruna sebep oluyor mu?
Cemal Gökçe bu soruyu şöyle yanıtladı:
“Eviniz, yapınız ne kadar ağırsa zelzele kuvvetleri de yapınızı o kadar fazla tesirler. Meskeniniz, yapınız ne kadar hafifse zelzele kuvvetleri yapınızı o kadar az tesirler. Siz ve komşularınız konutunuzu ağır gereçlerle doldurmuşsanız zelzele kuvvetleri daha fazla tesir edecektir.
Düşünsenize bir binada birkaç dairede zelzele kabini olduğunu. Bina daha ağır olacak ve zelzele daha fazla tesir edecektir. Deprem kabini de çok ağır olduğu için, bir sarsıntı anında binanın hasar almasına ve hatta yıkılmasına dahi sebep olabilir.”
DEPREM KABİNLERİ ALT KATTA YAŞAYANLARI RİSKE ATIYOR MU?
Gökçe, “Evet, sarsıntı kabinleri alt katta yaşayanları riske atıyor” dedi ve şunları söyledi:
“Az evvel de dediğim üzere yapınız ne kadar ağırlaşmışsa, zelzele kuvvetlerinin tesiri de o kadar fazla olur. Sarsıntısı az hasarla atlatacak bir bina, tahminen de kabinin tartısı sebebiyle ağır hasar alacak. Bina yükünü arttırarak da alışılmış ki komşuları büyük bir riske sokmuş oluyorsunuz.”
Kadıköy’de yaşayan Pınar Tunca, eski bir apartmanın yer katı altında yer alan dairesine, bir firmayla 115 bin liraya anlaşarak zelzele kabini yaptırmak istedi. Tunca’nın argümanına nazaran apartman merdivenlerinden sığmayan sarsıntı kabininin iskeleti ikiye kesilerek vidalarla tekrar monte edildi; kabine çıkış kapısı olarak ise cam pencere takılmak istendi. Şirket yetkililerinin uzun mühlet telefonlarına cevap vermediğini belirten Tunca, bir internet sitesinde ve toplumsal medyada şikayetlerini lisana getirdi. Pınar Tunca, “Gözümün gördüğü ve algılayabildiğim bir şeyden bu türlü sakınmıyorlarsa, anlamadığım ve gözümün görmediği noktalarda neler yapılmıştır diye düşündüm. Yani, sarsıntı kabinine cam kapı getirdi adamlar. İnsanların dehşetleri üzerinden tüccarlık yapmaları ve bu türlü vefat kabini üzere bir kabin yapmalarının çok berbat olduğunu düşünüyorum” dedi.
